Türkiye’de finans piyasaları üzerindeki kontrolün sıkılaşması, tarihin ilk alışveriş merkezlerinden biri olan İstanbul’daki 15. yüzyıldan kalma Kapalıçarşı’yı yeniden ülkenin ticari faaliyetlerinin merkezine yerleştirdi. Piyasada 3 ayrı dolar kuru var; Banka kuru, Kapalıçarşı kuru ve kripto para stablecoin kuru…
Türkiye’de hem Ramazan Bayramı hem de seçimler öncesi bankalar bir süredir kısıtlı döviz satarken döviz alım satım makası da açıldı vatandaşlar da kur daha da yükselecek beklentisiyle Kapalıçarşı’ya ve döviz bürolarına akın etti. Kuyruklar oluştu.
En büyük etkenlerin, Merkez Bankası’nın bankalar ile piyasaya müdahale etmesi ve seçim belirsizliği olarak gösteriliyor.
Kapalıçarşı’da Döviz Bozduranların Sayısı Arttı
Resmi döviz piyasasının titizlikle denetlenmesi, borç verenlerin daha fazla dolar satışlarının daha büyük bir bölümünü Kapalıçarşı’ya ve yüzlerce döviz bürosuna bırakmasıyla sonuçlandı. Esnafın 500 yılı aşkın süredir ticaret yaptığı kemerli dar sokaklarda büyük bir telaş hâkim.
Yani, ikili kur makasının gittikçe açılması sonucu kâr da artığından bankadan dolar alıp Kapalıçarşı’da bozduranların sayısı arttı. Örneğin, 100 bin dolar karşılığı yaklaşık 2 milyon lira olduğu için vatandaşlar Türk lirasını çelik kasalı el arabalarıyla taşıdı. Söylenene göre bu kişiler büyük şirketlere ait dolarları taşıyor.
İnsanların bavullarla Kapalıçarşı’ya gittiğini belirten Prof. Dr. Özgür Demirtaş’tan hükümete “Bu yanlıştan dönün” çağrısı geldi.
Dolar kuru Türkiye saati ile 10.47’de 19,04 lira. Kapalıçarşı’da ise durum alış 20,0090 lira, satış ise 20,3958 liradan gerçekleştiriliyor. Sert Bitcoin satışlarının da etkisiyle 21,45’i gören sabit coin’lerde Tether USDT şu sıralar 20,93 liradan işlem görüyor. Fark neredeyse 2 liraya yaklaştı. Bu yüzden aradaki makas özellikle büyük meblağlar için çok fazla.
Arkadaşlar herkesi dün geceki gülmelerden sonra artık ciddiyete davet ediyorum:
Serbest piyasa ve Bankalarda oluşan ÇİFT Dolar kuru sağlıklı değil. Bu konunun çözülmesi lazım.
Bankalarda Dolar kuru 19.39 dan, Kapalıçarşıda 20.09 dan bozuluyor.
İnsanlar bavulla çarşıya gidiyor!
— Özgür Demirtaş (@ProfDemirtas) April 19, 2023
Kapalıçarşı’daki Günlük Ciro Ne kadar?
Çarşı’daki döviz işlemlerinin yasal olduğu biliniyor, ancak kayıt altına alınmadığı için günlük ciroyu tahmin etmek zor. Döviz büroları, özellikle kurumsal müşterilere bağlı olarak işlerinde önemli bir artış olduğunu bildiriyor.
Kur Korumalı Mevduata Geçenlere Kötü Haber
Bu gelişmenin kur korumalı mevduata geçenler için pek de iyi bir gelişme olmadığı söyleniyor. Özellikle TL’den kur korumalı mevduata geçenler bu işten biraz zararlı çıktı. Çünkü orada Merkez Bankası’nın sabah 11’de açıkladığı alış kuru dikkate alınıyor ancak Kapalıçarşı’daki makas gittikçe yükseliyor. Dolayısıyla kur korumalı mevduatta olanlar için yüzde 5’e yakın bir zarar görünüyor.
“Ramazan Bayramı Sonrası Makas Açılabilir”
Eski Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, dün Merkez Bankası’nın (MB) bankalara döviz işlemlerinde yeni kısıtlamalar getirdiğini bildirdi. Medyascope’a değerlendirmelerde bulunan Babuşcu, bankaların müşterileri için piyasadan saat 13.00’e kadar döviz alabileceğini ve müşterilere satabileceği günlük döviz miktarına limit getirildiğini açıkladı.
Babuşçu’ya göre Merkez Bankası bankalardan alış ve satış kuru arasındaki farkı 0,80 TL’ye yükseltmesini istedi. Bayram sonrası tahminen alış ve satış makasının ise 1 TL’ye yükseleceğini kaydetti.
Merkez Bankası bankalardan alış ve satış kuru arasındaki farkı 0,80 TL’ye yükseltmesini istedi.
Bayram sonrası tahminen alış ve satış makası 1 TL’ye yükselecek…— Şenol Babuşcu (@senolbabuscu) April 18, 2023