Ethereum kurucusu Vitalik Buterin ölçeklenebilirlik için Layer-2 çözümlerine ek olarak Layer-3 kullanma potansiyeli hakkında bir yazı kaleme aldı. Buterin, Layer-3 çözümlerinin kişiselleştirilmiş işleve hizmet edeceğini ve Layer-2’lerin üzerine inşa edilen ek katmanların blok zincirlerini daha da ölçeklendirebilmesi gerektiğini düşünüyor.
Öncelikle Rollup’ların, Ethereum blok zincirindeki işlem yoğunluğunu azaltmak ve işlem ücretlerini düşürmek için kullanılan Layer 2 çözümü olduğunu belirtmekte fayda var.
Rollup güvenliğinin sorunlu olması, birbiri üzerine daha fazla Layer (katman) eklemenin temel sorunlarından biri oluyor.
Ethereum kurucusu Buterin’in verdiği örneğe göre, eğer rollup’lar işlem çıktısını 8 kat arttırıyorsa, bu durumda rollup’ların 64 kat hıza ölçeklenmesi o kadar da basit olmuyor. Buterin buna neden olarak, Layer- 3’ün, Layer-2’nin sahip olduğu güvenlik seviyesini Layer-1’den devralmamasını gösteriyor.
Kripto para biriminin kurucusu, Layer-3’ün ZK-proof teknolojisiyle çok da güvenli olmayan ölçeklenme için de kullanılabileceğini söylüyor. Buterin, bunun özellikle de işletme düzeyinde blok zincir uygulamaları için faydalı olabileceğini düşünüyor.
Daha fazla Layer eklendikçe, sorun yaratabilecek daha fazla merkezileşme riski ortaya çıkabiliyor ve sonu gelmeyen rollup’lar zincirler arasındaki likiditeyi bozabiliyor.
Öte yandan Buterin, Layer-2 ve Layer-3’lerin farklı amaçlara sahip oldukları üç katmanlı bir yapının işe yarayabileceğini söylüyor.
Buterin yine de Ethereum’da kişiselleştirilmiş uygulama geliştirirken Layer-3‘ün mevcut Layer-2 modelinden daha verimli olup olmayacakları konusunda henüz emin değil.
Starkware Alternatif Layer-3 Teknolojisi Sunuyor
Kripto gizlilik girişimi Starkware, Layer’ları durmadan üst üste yığmayı gerektirmeyecek şekilde ölçeklendirmek için Layer-3’leri kullanan bir proje. Starkware, farklı durumlar için farklı Layer’ların kullanılmasını sağlıyor.
Diğer Layer’lar, gizlilik gibi belirli kullanım durumlarını optimize etmek, daha fazla işlevsellik lehine merkeziyetsizleştirme ve değişmezlikten ödün vermek için kullanılabiliyor.
Vitalik, Ethereum’u ölçeklendirmek için muhtemelen çeşitli farklı tekniklerin kullanılacağını ve Layer-2’ler ile Layer-3’lerin bu niş içinde genellikle farklı rollere hizmet edebileceğini belirtiyor. Layer-2’ler çoğunlukla ölçeklendirme için kullanılırken, Layer-3’ler belirli uygulamalar veya validyumlar olarak bilinen daha az güvenilir ölçeklendirme için kullanılabilecek.
Layer-3 Ethereum’u nasıl etkiler?
Ethereum Merge güncellemesi ile İş Kanıtı (PoW) sistemi bırakılarak Hisse Kanıtı (PoS) ‘na geçiş yapıldı. Bu noktada Ethereum, İş Kanıtı konusunda merkeziyetsiz en büyük turing-komple akıllı sözleşme işlevselliğine sahip bir blok zinciri olmaktan çıktı. Bunun yerine Hisse kanıtı konusunda zaten makul miktarda zaman harcamış olan bir dizi diğer blok zincirine katıldı.
Ayrıca, diğer blok zincirlerinin aksine Ethereum’un, Bitcoin ile kıyaslandığında çok daha az olsa da hız ve işlem hacmi yerine merkeziyetsizlik ve güvenlik için optimize edildiği biliniyor.
Tüm bunların doğrultusunda, serbest piyasanın ne kadar değerleneceği, düşük ücretlere ve daha hızlı işlem hacmine sahip daha merkezi zincirlerin rahatlığı ve pratikliğinin Ethereum ile ne kadar rekabet edeceği görülecek.
Öte yandan, ölçeklendirmek için diğer katmanlara dayanan bir zincirin potansiyel eksikliklerini göz önünde bulundurmak önemli görülüyor.
Alternatif Blok zincirleri Farklı Ölçeklendirme Çözümleri Kullanıyor
Blok zincir teknolojisinin önemli isimlerinden Emin Gün Sirer gibi diğer Layer-1 blok zincirlerinin savunucuları da güvenlik sisteminin her Layer’da bir diğerine geçmemesinden dolayı sınırsız katmanla ölçeklendirmenin bir blok zinciri için iyi bir yaklaşım olmadığını belirtiyor.
Avalanche protokolü bu şekilde ölçeklendirmek yerine bir Relay Chain (Röle Zincir) kullanıyor, bu da blok zincirinin Layer-1’de sunduğu güvenlik ve güvenilirlikten çok uzaklaşmadan ölçeklendirilebileceği anlamına geliyor.
Solana gibi diğer blok zincirleri de monolitik bir yapı yaklaşımını benimseyip tüm güncellemeleri ana zincirlerinde yapmaya çalışıyor.
Solana, üzerine ekstra katmanlar inşa edilmesine gerek kalmadan mümkün olduğunca çok işlem yapabilmek adına çok az sayıda düğüme ve bir Tarih Kanıtı (Proof of History -POH) mutabakat mekanizmasına sahip son derece merkezi bir zincir olmayı tercih ediyor.
İlgili Haberler ve İçerikler
- Coinbase Listelenecek Coinler
- Cardano Fiyat Tahmini
- FED Faiz Kararı Sonrası Bitcoin ve Kripto Paralarda Son Durum Ne?
Tamadoge 100x Olacak Mı? OKX'teki Borsa Arzına Katılın
- '10x Potansiyelli' - CNBC Raporu
- Deflasyonal, Düşük Arz - 2 Milyar
- Move to Earn (M2E), Metaverse Entegrasyonu
- Evcil Doge NFT'leri - Kitlesel Adopsiyon Potansiyeli
- ICO Yolda (Tier One Borsalarında)