Japonya Finansal Hizmetler Ajansı (FSA), geçtiğimiz hafta Ödeme Hizmetleri Yasası’nda (Payment Services Act) önemli değişiklikler öngören yeni bir yasa tasarısını Ulusal Meclis’e (National Diet) sundu.
Stablecoin’ler ve kripto para birimleriyle ilgili bir dizi düzenlemeyi içeren yasa tasarında öne çıkan değişiklikler arasında stablecoin rezervlerinde daha fazla çeşitlilik sağlanması, kripto borsalarının iflas durumunda müşteri varlıklarını Japonya içinde saklamaya zorlanabilmesi ve kripto borsalarına müşteri yönlendiren yeni bir aracı kurum türünün oluşturulması yer alıyor.
Stablecoin Rezervlerinde Yeni Dönem
Mevcut Ödeme Hizmetleri Yasası ile stablecoin ihraç etme yetkisini üç kuruluşa verilecek. Bu kurumlar bankalar, para transferi işletmeleri ve güven şirketleri (trust companies) olacak. Japonya’da stablecoin sektörü henüz gelişme aşamasında olsa da uzmanlar güven şirketlerinin bu alanda daha etkili olacağını düşünüyor. Güven şirketleri, üçüncü taraflar adına stablecoin ihraç edebilme yeteneğine sahip ve bu model, dünya genelinde yaygın olarak kullanılıyor. Daha önce, Mitsubishi UFJ Trust, Binance ile stablecoin ihracı konusunda görüşmeler gerçekleştirmişti.
Şu anki yasaya göre, güven şirketleri tarafından ihraç edilen stablecoin’lerin tüm rezervlerinin bankalardaki vadesiz mevduat hesaplarında tutulması gerekiyor. Ancak yeni yasa tasarısı, rezervlerin %50’ye kadarının vadeli mevduat hesaplarında ve/veya devlet tahvillerinde saklanmasına izin veriyor. Bu düzenleme ile stablecoin ihracatçılarının varlık yönetiminde daha esnek olmalarına olanak tanırken, stablecoin’lerin birebir (1:1) desteklenme şartını da koruyacak.
Kripto Para Saklama Zorunluluğu: Yeni İflas Koruma Önlemleri
Japonya, dünya genelinde en büyük kripto para borsası çöküşlerinden biri olan Mt. Gox skandalının 2014 yılında yaşandığı ülke olarak, kripto saklama düzenlemelerine büyük önem veriyor. En önemli örneği 2022’de FTX’in iflası sırasında, FTX Japan kullanıcıları bu süreçten etkilenmemesi olarak gösteriliyor. Bunun sebebi, Japon düzenleyicilerin FTX’e tüm müşteri varlıklarını Japonya içinde saklama zorunluluğu getirmiş olmasıydı. Ancak bu düzenleme yalnızca türev işlemler (derivatives) sunan borsalar için geçerliydi.
Mevcut yasaya göre, sadece türev işlemleri sunan kripto para borsalarına müşteri varlıklarını Japonya içinde tutma zorunluluğu getirilebiliyor. Eğer bir borsa yalnızca spot işlemler gerçekleştiriyorsa, düzenleyiciler müşteri varlıklarının yurt içinde saklanmasını zorunlu kılamıyor. Yeni yasa tasarısı, spot piyasada faaliyet gösteren borsaların da yerel saklama zorunluluğuna tabi tutulmasını amaçlıyor. Böylece, herhangi bir borsa iflas ettiğinde, müşteri varlıklarının korunması garanti altına alınmış olacak.
Kripto Para Borsalarına Müşteri Yönlendiren Şirketler için Düzenleme
Japonya’da şu an bir kişi veya kurum, müşterileri bir kripto para borsasına yönlendiriyorsa, bizzat bir borsa olarak kayıt yaptırmak zorunda. Yeni yasa tasarısı, yalnızca müşterileri borsalara yönlendiren, ancak borsa işletmeyen yeni bir aracı kurum modelini tanımlıyor.
Bu yeni aracı kurumlar, müşterilere varlık ve risk konusunda bilgilendirme yapmakla yükümlü olacak. Ayrıca, Japonya’nın kripto reklam düzenlemelerine tabi olacaklar. Ancak, müşteri fonlarını doğrudan tutmayacakları için sermaye gerekliliklerine tabi olmayacaklar. Bunun yanı sıra, kara para aklamayı önleme (AML) uyumluluğu konusunda sorumlulukları da bulunmayacak, çünkü borsalar bu süreci zaten müşterileri için yürütüyor.
Bu yeni aracı model, stablecoin işlemleri için de geçerli olacak. Stablecoin konusunda henüz emekleme aşamasında olan Japonya’da, bu düzenlemelerin stablecoin kullanımını teşvik etmesi bekleniyor.
Japonya’da Stablecoin Lisans Süreci ve İlk Lisans Alan Şirket
Japonya’da stablecoin’lere yönelik düzenlemelerin yeni olması nedeniyle, bu alandaki lisans süreçleri de yeni şekilleniyor. Japon kripto para borsası SBI VC Trade, kısa süre önce Elektronik Ödeme Araçları Değişim Hizmeti Sağlayıcısı (Electronic Payment Instruments Exchange Service Provider) olarak ilk lisans alan şirket oldu. Bu lisans, yabancı stablecoin’ler ile işlem yapabilmek için gerekli ve SBI VC Trade, artık USDC desteği sunabiliyor.
Bu yasa tasarısının yürürlüğe girmesiyle birlikte, Japonya’daki stablecoin ve kripto para piyasasının daha sağlam temeller üzerine oturtulması bekleniyor. Özellikle kripto para saklama zorunluluğu ve yeni aracı kurum modeli, ülkenin kripto ekosistemini güçlendiren kritik düzenlemeler olarak öne çıkıyor.