Yurt Dışında Çalışmak İçin Yapmanız Gerekenler 2024

Son yıllarda yurt dışında çalışmak isteyen kişilerin sayısında ciddi bir artış görülmekte. Özellikle iş dünyasında veya eğitim alanında kendini geliştirmek isteyen birçok kişi dünyanın farklı ülkelerine gitmek için araştırma yapıyor.

Kimisi çalışma izni için vize başvurusu yaparken, kimisi de dil okulu veya üniversite okurken çalışmanın yollarını arıyor. Ancak, söz konusu farklı bir ülkede çalışmak olduğunda nereye başvurmak gerekiyor, hangi belgeler gerekli gibi birçok soru kafa karışıklığı yaratıyor.

Biz de bugünkü makalemizde yurt dışında çalışmak isteyenler için detaylı bir rehber sunacağız. Rehberimizde nasıl iş bulabileceğinizden, iş bulmadan önce yapmanız gerekenlere kadar ihtiyacınız olan tüm bilgilere yer verdik. Hatta Türkiye’de popüler olan gönüllü yurtdışı çalışma programlarını da araştırıp liste haline getirdik.

Yurt Dışında Çalışmak İçin İhtiyaç Duyulan Belgeler

Ben yurt dışında çalışmak istiyorum dediğinizde maalesef bunu hemen yapamıyorsunuz. Bazı belgelere, çalışma iznine ve tabii ki de vizeye ihtiyacınız var. Tüm bunların haricinde, ülkeden ülkeye değişen bazı prosedürler olduğundan farklı belgelere de ihtiyaç duyulabilmektedir. Ancak biz genel olarak ihtiyacınız olan belgeler konusunda basit bir liste hazırladık:

• Çalıştığınız şirket veya iş yeri ile anlaştıktan sonra iş sözleşmesi
• Çalışılan kurum tarafından düzenlenmiş olan davetiye mektubu
• Çalışma Vizesi
• Dil okulu veya üniversite için diploma, transcript vb. belgeler
• Son 3 aylık banka hesap dökümleri
• Kimlik kartı ve pasaport
• Mesleki yeterlilik veya uzmanlık belgesi
• Sağlık Raporu
• Adli sicil kaydı
• Biyometrik fotoğraf

Gördüğünüz gibi çok sayıda belgeye ihtiyacınız var. Ayrıca, bu belgelerin çoğunu standart oldukları için listeledik. Çalışmak istediğiniz ülkenin çalışma bakanlığı sizden çok daha farklı belgeler isteyebilmektedir. Bunun için, ilgili ülkenin bakanlıklarına ait web siteleri kontrol etmek en doğru bilgiyi almanız konusunda size yardımcı olacaktır.

Yurt Dışında Çalışmak İçin Hangi Meslekler Tercih Edilmeli?

İnternette gezinirken haber sitelerinde veya sosyal medyada “x ülkesi 50.000 işçi alacak” şeklinde hazırlanmış haberleri sık sık görüyoruz. Ancak bilmediğimiz detay bu ülkelerin hangi meslek sınıfına ait çalışanlar aradığıdır. Küreselleşmenin hızla arttığı dünyada başta yazılım sektörü olmak üzere çeşitli mühendislik bölümleri ön plana çıkıyor. 

Tabii ki sadece bu bölümler geçerli değil. Nitelikli iş gücü ve kalifiye eleman konusunda da başta Avrupa olmak üzere çeşitli ülkeler çalışanlara ihtiyaç duyuyor. Örneğin Almanya, 2023 yılındaki “Nitelikli Göçmenlik Yasası” kararı ile birlikte on binlerce kalifiye eleman alımının önünü açmış bulunuyor.

Tüm bunları göz önüne aldığımızda ise son yıllarda ülkelerin en çok hangi mesleklere ihtiyacı olduğu konusunda araştırma yapmaya karar verdik. Yaptığımız araştırma sonucunu aşağıda bulabilirsiniz.

Mühendislik

Mühendislik bölümleri özellikle Avrupa’da aranan iş gücünün büyük bir çoğunluğunu oluşturuyor. Örneğin, Alman Mühendisler Birliği (VDI)’nin 2022 yılında yaptığı araştırmaya baktığımızda ülkenin 170.000 boş mühendis açığı olduğunu görebiliyoruz. Peki Almanya’da en çok hangi mühendislik mesleklerine ihtiyaç var? 

• Yazılım Mühendisliği
• Otomotiv Mühendisliği
• Elektrik – Elektronik Mühendisliği
• Uçak Motor Mühendisliği
• Gıda Mühendisliği
• Yapay Zeka Mühendisliği
• Dijital Oyun Tasarımı

Tıp

Son zamanlarda ülkemizde çok sayıda doktorun Avrupa’ya beyin göçü yaptığına dair olan haberleri okumuşsunuzdur. Türk Tabipleri Birliği yaptığı bir açıklamada 2023 yılının ilk 6 ayında toplam 1361 doktorun yurt dışına göç etmek için harekete geçtiğini belirtti. Bu oranlar 2022 yılında 1000 seviyelerindeydi. Özellikle iyi İngilizce, Almanca veya Fransızca bilen doktorların yurt dışında çok rahat bir şekilde iş bulabileceğini söyleyebiliriz.

• Doktorluk
• Diş Hekimliği
• Hemşirelik
• Hasta, çocuk ve yaşlı bakımı

Kalifiye Eleman Gerektiren İşler

Ülkemizdeki çoğu kalifiye elemanın aklında “Dil bilmeden yurt dışında çalışmak mümkün müdür?” sorusunun olduğunu biliyoruz. Ancak merak etmeyin, mesleki lise ve üniversite mezunları Avrupa’daki nitelikli iş gücü kapsamında bulunuyor. 

İngilizcenizi ve Almancanızı biraz da olsa geliştirerek siz de kalifiye eleman arayan ülkelerde çalışmaya başlayabilirsiniz. Hatta rehberimizin bir üst kısmında Almanya’nın nitelikli göçmenlik yasasından zaten bahsetmiştik. Şimdi gelin bu kalifiye eleman gerektiren işlere bir göz atalım:

• İnşaat
• Eczacılık
• Metal ve elektronik
• Ahşap (marangoz) ve plastik
• Endüstriyel temizlik
• El yapımı gıda ürünleri
• Kişisel bakım
• Giyim, tekstil ve deri endüstrisi
• Yemek ve konaklama
• Kuaförlük
• İç Mimar

Yurt Dışında Çalışmaya Başlamadan Önce Bilmeniz Gerekenler

Yurt dışında çalışmaya karar vermek başlı başına zorlu bir karar olmasının yanında oldukça sabır gerektirir. Hem maddi hemde manevi açıdan hazır olmak bu süreçte en büyük yardımcınız olacaktır. Çalışmak istediğiniz ülkeyi belirlemek, iş bulmak, vize koşulları ve en önemlisi dil bilgisini de unutmamalısınız.

Her ne kadar zorlu bir süreç olsa da  iyi bir hayat yaşamak ve günün sonunda hayallerinize ulaşmak için bazı şeylerden maalesef ödün vermeniz gerekiyor. Bundan dolayı da, sizlere yurt dışında çalışmaya başlamadan önce bilmeniz gereken 8 önemli bilgiyi derleyip listeledik.

1. Çalışmak İstediğiniz Ülkeyi Belirleyin

Yurt dışında çalışmak için ilk olarak yapılması gereken ideal bir ülke belirlemektir. Tabii ki bu ülkeyi belirlerken çeşitli kriterlere ihtiyacınız olacak. O ülkenin kültürünü, refah durumunu, çalışma koşullarını ve hatta iklim koşullarına bile göz atmak isteyebilirsiniz. En önemlisi de, çalışmak istediğiniz ülkenin dilidir. İngilizce her ne kadar ortak bir dil olsa da Almanya, Fransa ve Hollanda gibi ülkelerdeki kalifiye işlerde o ülkelerin diline uyum sağlamanız gerekmektedir.

Ülke belirleme konusundaki hiç şüphesiz en önemli detay iş fırsatlarıdır. Örneğin son zamanlarda orta doğu ülkelerinde gıda sektöründe çalışmak üzere çok sayıda Türk çalışana ihtiyaç duyuluyor. Özellikle aşçılık konusunda deneyimli iseniz, Dubai ve çevresindeki bölgelerde şansınızı deneyebilirsiniz.

Çalışma Vizesinin En Kolay Alındığı Ülkeler

Türkiye açısından genelde en kolay çalışma vizesi daima AB ülkelerini kapsar. Ancak AB ülkeleri kadar olmasa da Kanada ve ABD’yi de çalışma vizesi alınabilen ülkeler arasına ekleyebiliriz. Yine de söz konusu kolaylık olduğundan çeşitli göçmenlik yasaları ve nitelikli işçi alım yasaları nedeniyle bazı AB ülkeleri ön plana çıkmaktadır. İşte kolay vize alabileceğiniz o ülkeler;

• Almanya

Almanya son yıllarda geliştirdiği “Chacenkarte” fırsat kartı ve nitelikli göçmen yasası projeleriyle dikkatleri çekiyor. Özellikle 1 Mart 2020 yılında kanunlaşan nitelikli göçmen yasası yüzbinlerce kalifiye elemanın işçi olarak alınmasını kapsıyor. Mesleki yeterlilik belgesi ile deneyimli olduğunuz işlerde Almanya’da çok kolay bir şekilde çalışma vizesine başvurabilirsiniz. Aynı şekilde fırsat kartı ile birlikte puanlama sistemine geçilmiş olması Almanya’ya gelip çalışmayı daha kolay hale getirmiştir.

• Danimarka

Tıpkı Almanya gibi Danimarka’da kalifiye eleman açığını kapatmak üzere çeşitli meslek sınıflarına ihtiyaç duyuyor. Bu kapsamda, Danimarka Göçmenlik Bürosu ve Danimarka Uluslararası İşe Alma ve Entegrasyon Ajansı resmi web siteleri üzerinden başvurabileceğiniz çeşitli seçenekler sunuyor. 

Örneğin yüksek öğrenim görmek ve daha sonrasında çalışmak isteyenler için çeşitli programlar bulunmaktadır. Yine aynı şekilde, bilimsel araştırma yapan araştırmacılar, mühendisler, doktorlar, elektrikçiler, marangozlar, demir ustaları ve metal işçiliği gibi kısacası aklınıza gelebilecek çoğu kalifiye eleman gerektiren sektörlerdeki iş fırsatlarını değerlendirebilirsiniz.

• Avusturya

Kalifiye eleman açığı Almanya ve Danimarka ile birlikte Avusturya’yı da etkisi altına almış durumda. 2022 yılında Avusturyalı yetkililere göre ülkenin 120 binden fazla nitelikli eleman açığı bulunuyordu. Bu açığı kapatmak için geliştirilen yeni programda tıpkı Almanya’da uygulanan fırsat kartına oldukça benzemektedir. Mesleki beceriniz, aldığınız eğitim ve dil yeterliliğinizin incelendiği bir puan tablosu bulunmaktadır. Eğer size sunulan kriterler arasından minimum 55 puana ulaşırsanız ve iş bulabilirseniz Avusturya’da çalışma iznini oldukça hızlı alabilirsiniz.

Aynı şekilde, puanlama sistemi yüksek vasıflı özel nitelik gerektiren meslekleri de kapsamaktadır. Bu tarz özel nitelikli meslekler için “Avusturya Çalışma Bakanlığı” minimum 70 puan gerekliliği belirlemiştir. Ek olarak, Avusturya’da 2023 yılı itibariyle çalıştıracak eleman bulunmasının zor olduğu meslekler şunlardır; Elektrik Mühendisleri, Teknisyenler, Enerji teknolojisi, Yenilenebilir enerji uzmanları, Ziraat Mühendisi, tarım makineleri montajcısı, Veri Yöneticisi, Veritabanı Geliştiricisi, Sistem Mühendisi, Makine Mühendisleri, Göz Doktorları, Çatı Ustaları, Tesisatçılar, Hemşireler, Kaynakçılar, Marangozlar, Çilingirler, Doktorlar, Beton işçileri, Mali müşavirler, Demirciler ve daha çok birçok farklı meslek. Detaylı bilgiye ihtiyacınız varsa Avusturya resmi göçmenlik sitesini kontrol edebilirsiniz.

2. Belirlediğiniz Ülkenin İş Bulma Kurumlarını Araştırın

Çalışmak için bir ülke belirledikten sonra yapmanız gereken en önemli nokta iş bulmaya çalışmaktır. İş bulmak her ne kadar artık online siteler aracılığı ile yapılıyor olsa da bazı devlet kurumları da işinize yarayabilir. Hatta, ülkemizdeki İşkur bile yurt dışına istihdam sağlamak için faaliyet göstermektedir.

Ayrıca, belirlediğiniz ülkedeki çalışma bakanlığı ve çeşitli iş bulma kurumları konusunda araştırma yapmak isteyebilirsiniz. Özellikle Avrupa birliği tarafından hazırlanan “EURES Avrupa İş Hareketliliği Portalı”na göz atmanızı kesinlikle tavsiye ediyoruz.

3. Vize Koşullarını ve Çalışma İzni Detaylarını Öğrenin

Avrupa veya dünyanın herhangi bir ülkesinde iş bulduğunuzda artık vize süreciniz başlamış olacaktır. Çalışma vizesi Avrupa için söz konusu olduğunda “Mavi Kart” anlamına gelir. Bu kartı alabilmek için de öncelikle işvereniniz tarafından davet mektubu almanız gerekiyor. Sonrasında ise o ülkenin yetkili makamlarına bulduğunuz işte çalışabileceğinize dair yetkinliğinizi göstermeniz gerekecek. Kısacası mesleki yeterlilik ve Europass yeterlilik belgesi sunmanız işinizi fazlasıyla kolaylaştıracaktır.

Bir diğer önemli nokta ise, çalışmak üzere olduğunuz ülkenin konsolosluğuna vize için başvuru yapmaktır. Bazı büyük şirketler çalışanlarının vize işlemlerini kendileri halledebilmektedir. Ancak bazı firmalar vize işlemlerini direkt olarak çalışanlara bırakmaktadır. İşte bu noktada o ülkenin vize koşullarını ve çalışma izni detaylarını bilmek tabiri caizse hayati öneme sahiptir. Mesleki yeterlilik ve iş sözleşmesi dışında o ülkenin konsolosluğu sizden onlarca farklı belge isteyecektir. Belgeleri konsolosluğa sunduğunuzda ise minimum 1 ay ile 3 ay arasında bir onay süreci bulunmaktadır. 

Genelde birçok kişi tam olarak bu noktada danışmanlık hizmeti almayı tercih etmektedir. Çünkü vize alma süreci kafa karıştırıcı ve yorucu olabiliyor. Belgelerin herhangi birinde yaptığınız yanlışlık ise vize almanızı zorlaştırabilir hatta red almanıza sebep olabilir. Vize süreci hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz örnek olarak hazırladığımız İngiltere vizesi nasıl alınır? adlı makalemize göz atabilirsiniz.

4. Sertifikalara, Belgelere ve Nitelikli Bir CV’ye Sahip Olun

Yurt dışında çalışmak için iş ararken başvurularınızda dolgun bir CV kullanmak rakiplerinizin önüne geçmenizi sağlar. Örneğin az sonra bahsedeceğimiz mesleki ve Europass yeterlilik belgeleri iyi bir örnek olacaktır. Tabii tüm bunların dışında mesleğiniz ile alakalı uzmanlığınızı destekleyecek farklı sertifikalara sahip olmakta CV’nizi güçlendirir.

Sertifikalar arasında olmazsa olmaz bir diğer önemli detay ise dil bilginizi gösteren sertifikalardır. Özellikle tüm dünyada geçerli olan “IELTS” belgesini CV’nizde bulundurmaya kesinlikle özen gösterin. Tüm bunlara ek olarak, nitelikli bir CV için gerekli iş deneyiminizi yansıtmayı da lütfen unutmayın. Daha önceki tecrübelerinizi, kısa bir çalışma deneyimi olmuş bile olsa CV’nize eklemelisiniz. Kısacası kusursuz ve eksiksiz bir CV iş bulma konusunda sizin en güçlü yardımcınızdır.

Mesleki Yeterlilik Belgesi Yurtdışında Geçerli mi?

Mesleki yeterlilik belgesi, ülkemizde Türk akreditasyon kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilerek, Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından kişilere verilen önemli bir belgedir. Mesleki yeterlilik belgesinin amacının ise, bir iş konusundaki tecrübenizi, bilginizi, becerinizi ve yetkinliğinizi sergilemektir.

Yurt dışındaki işlere başvururken işletmelere göstermek amacıyla talep edilen mesleki yeterlilik belgesi birçok farklı dilde tercüme edilebilmektedir. Gitmek istediğiniz ülkenin dili başta olmak üzere, çift dilli ve noter onaylı bir şekilde yeminli tercüman hizmeti alabilirsiniz.

Tüm bunlardan da önemlisi, bu belgenin akreditasyonu başta Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) olmak üzere Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) tarafından tanınmasıdır. Kısacası mesleki yeterlilik belgesi yurt dışında tamamen geçerlidir.

Üstelik MYK, mesleki yeterlilik belgesi alanlara ek bir destek olması için Europass sertifika eki verebilmektir. Europass yeterlilik belgesi halihazırdaki mesleki yeterlilik belgenizi daha ayrıntılı hale getirir ve AB ülkelerinde kullanılmasını sağlar.

Eğer sizin de mesleki yeterlilik belgesine ihtiyacınız varsa, bizzat ÇSGB idaresinde olan “Mesleki Yeterlilik Kurumu” web sitesi üzerinden detaylı bilgilere erişim sağlayabilirsiniz.

Europass Nedir ve Yeterlilik Belgesi Nasıl Alınır?

Bir üst başlıkta sizlere Europass yeterlilik belgesinden kısaca söz etmiştik. Europass sertifikası Avrupa birliği içerisindeki işverenlerin ve eğitim kurumlarının mesleki eğitiminizi daha iyi anlayabilmesi için hazırlanmış özel bir belgedir. Belgede şu bilgiler yer almaktadır;

• Yeterliliğinizin amacı
• Meslek seviyesi
• Öğrenmeye yönelik kazanımlarınız
• Mesleğiniz ile ilgili eğitimin detayları

Europass yeterlilik belgesi özellikle mesleki yeterlilik belgesi ile bir araya geldiğinde Avrupa’da iş bulma konusunda sizi bir adım öne taşıyacaktır. Europass sertifika ekini almak istediğinizde ise 3 kolay yöntem bulunmaktadır. İlk yöntem MEB onaylı sertifika programları, ikincisi MYK programları ve üçüncüsü de üniversitelerin öğrencilerine sunduğu çeşitli programlardır. Avrupa birliği tarafından yönetilen bu proje hakkında daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa merkezi Ankara’da olan resmi Europass Türkiye kurumundan gerekli desteği alabilirsiniz.

5. Yaşam Maliyeti Araştırması Yapın

Oturma ve çalışma izni almak istediğiniz ülkenin yaşam maliyetinin ne kadar önemli olduğunu sanırım söylememize gerek yok. Ülkemizdeki çoğu kişinin yurt dışına göç etmesindeki en önemli neden yaşam kalitesinin düşmesi ve maliyetlerin yükselmesidir.

Bundan dolayı da, yeni hayatınıza başlayacağınız ülkenin ekonomik durumunu ve çalışmak istediğiniz işin sizi geçindirip, geçindirmeyeceği konusunda detaylı araştırma yapmalısınız. Aylık kiralar, mutfak masrafları, faturalar ve diğer temel ihtiyaçları gözden geçirerek ideal bir planlama yapmak isteyebilirsiniz.

6. İngilizcenizi Geliştirmeye Odaklanın

Dil bilmeden yurt dışında çalışmak her ne kadar mümkün olsa da iş bulmanızı zorlaştırabilir. Bundan dolayı da, yaşınız kaç olursa olsun başta İngilizce olmak üzere farklı diller öğrenmeye odaklanmalısınız. Özellikle kalifiye eleman gerektiren işlerde bazı durumlarda İngilizce bile yeterli olmamaktadır. Almanca veya Fransızca gibi ikinci bir dil öğrenmek iş bulmanızı inanılmaz şekilde kolaylaştıracaktır.

İngilizce öğrenmek konusunda nereden başlayacağınızı bilmiyorsanız ücretsiz olarak destek alabileceğiniz onlarca farklı mobil uygulama veya eğitim programları bulunmaktadır. 

7. Network’ünüzü Geliştirin

Yurt dışında çalışmak söz konusu olduğunda iş ararken doğru kişiler ile iletişime geçmeniz gerekebilir. Örneğin bir Almanya’da faaliyet gösteren bir şirkete iş başvurusu yapacaksanız, o şirkette çalışan kişiler ile Linkedin üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

İşe alım sürecinde size yardımı dokunacak bilgilere sahip olabilir veya direkt olarak insan kaynaklarından iş başvurusunda bulunabilirsiniz. Network geliştirmek sadece iş bulma aşaması için sınırlı değildir. İşi bulduktan sonra da mesleğiniz ile alakalı kişilerle bağlantınızı sürdürmeniz faydanıza olacaktır.

Hatta yurt dışında yeni bir iş aramaya başladığınızda iletişim kurduğunuz kişilerden güvenilir referanslar alabilirsiniz. Bu da haliyle yeni bir iş bulmanızı kolaylaştıracaktır.

8. Maddi ve Manevi Açıdan Hazırlığınızı Yapın

Rehberimize başlarken yurt dışında çalışmanın ve yaşamanın meşakkatli olduğundan söz etmiştik. İş bulmak, vize süreci ve yaşam maliyetleri derken sizi gerçekten zorlu günler bekleyecek. Ancak, hayallerinize ulaşmak için maddi ve manevi açıdan hazır olmalısınız.

İlk olarak maddi açıdan konuşmamız gerekirse, yeni bir ülkeye yerleşmek için bir miktar birikmiş paranızın olması iyi olacaktır. Özellikle ülkemizdeki dolar ve euro kurunun yüksekliğini göz önüne alırsak bütçeniz bir hayli zorlanabilir. Çünkü o ülkede ev tutmanız, taşınmanız ve ilk maaşınızı alana kadar masraflarınızı cebinizden karşılamanız gerekecek. Bundan dolayı da, maddi açıdan yurt dışında çalışmaya hazır olduğunuzdan emin olmanız oldukça önemlidir.

İkinci önemli nokta ise, yurt dışında yaşamanın getirdiği manevi zorluktur. Yabancı bir ülkenin kültürü ile yaşamaya başladığınızda kendinizi muhtemelen fazlasıyla yalnız hissedeceksiniz. Çocukluğunuzu ve gençliğinizi geçirdiğiniz ülkenin kültüründen tamamen farklı bir coğrafyada yaşamaya çalışmanın psikolojik yük oluşturacağı bir gerçek. Ancak, hem kendimiz hem de sevdikleriniz için çalışmanın verdiği huzur ile yolunuza devam edebilmeyi bilmeniz gerekmektedir.

Hangi Yollarla Yurt Dışında Çalışmaya Başlayabilirim?

Rehberimizin ilk başından bu yana yurt dışında çalışmaya dair birçok farklı detaydan bahsettik. Ancak okuyucularımızın aklında “Yurt dışında çalışmak için nereye başvurmalıyım?” sorusunun olduğunu biliyoruz. Bundan dolayı da, sizlere en çok kullanılan 3 önemli yöntemden bahsetmek istiyoruz.  Yöntemler gönüllü çalışma programları, eğitim ve online olarak iş bulmayı kapsamaktadır. 

1. İş Bulmak ve Çalışma İzni

Yurt dışında çalışmak istiyorum diyorsanız öncelikle size davetiye gönderecek bir işveren bulmanız gerekiyor. Dünyada onlarca farklı online iş bulma sitesi bulunuyor. Sitelerin bir çoğu da farklı ülkelerdeki binlerce iş verenin ilan yayınlamasına olanak tanıyor. Bu noktada, sizin yapmanız gereken iyi bir CV ile tüm bu iş ilanlarında şansını denemektir.

Yurt Dışı Online İş Bulma Siteleri

Yurt dışında iş bulmak için öncelikle sizlere online sitelerden bahsedeceğiz. Ancak bu bahsedeceğimiz siteler Upwork veya Freelancer.com gibi uzaktan çalışma odaklı platformlar olmayacak. Daha çok fiziki işler bulabileceğiniz ve sizin direkt olarak o ülkeye taşınmanızı gerektirecek işlerde oluşacak.

• İşkur Yurtdışı İstihdam

İlk olarak çok uzaklara gitmemize gerek yok. İşkur Yurt Dışı İstihdam Projesi, çok sık olmasa da çeşitli iş ilanları yayınlıyor. Bu iş ilanlarını görebilmek için de “https://esube.iskur.gov.tr/” sitesinden kayıt olmalı ve hesabınızı oluşturmalısınız. Tüm profilinizi eksiksiz olarak doldurduktan sonra İşkur Portal ana sayfasına giriş yaparak “İş İlanları” bölümüne tıklayın. Ardından karşınıza çıkacak yeni menüden çalışma yerini “Yurt dışı” olarak belirleyin ve tekrardan “Ara” düğmesine tıklayın. Maalesef her zaman çok sayıda iş ilanı ile karşılaşmak mümkün olmuyor. Ancak yine de, arada sırada takip ederek farklı ülkelerde iş ilanları görebilir ve başvurabilirsiniz.

• Linkedin

Linkedin iş ilanları konusunda hiç şüphesiz dünyanın en büyük platformlarından birisidir. Ancak, iş arama kısmına gelince çoğu kişi maalesef tam olarak nasıl yurt dışı ilanlarına başvurabileceğini bilmiyor. Bunun için, sizlere çok basit bir yoldan bahsetmek istiyoruz. İlk olarak Linkedin hesabınıza giriş yapıp sonrasında çalışmak istediğiniz ülkeyi ve yapmak istediğiniz iş türünü belirlemeniz gerekiyor. 

Örnek olabilmesi adına biz Almanya’yı ve Kuaförlük mesleğini seçtik. Şimdi yapmanız gereken ise mesleğinizin İngilizce ismini veya Almanca ismini kullanarak Linkedin arama bölümünü kullanmalısınız. Arama bölümüne “Hairdresser” yazarak aratın ve filtrelerden “İş Yerinde”yi, iş türlerinden de tam zamanlı ve yarı zamanlı’yı seçin. Son olarak, lokasyon için Almanya, Avusturya ve İsviçre’yi seçerek aratın.

Karşınıza çok sayıda farklı iş ilanı çıkacaktır. İş ilanları arasından diliniz yoksa Google Translate yardımıyla gereksinimlere ve sorumluluklarınıza göz atabilirsiniz. Eğer size uygunsa iş ilanı sayfasından “Başvur” butonunu ile çalışma talebinizi gönderebilirsiniz. Özellikle bu noktada iş ilanlarındaki gereksinimlerde uluslararası işçi alımının olup olmadığına kesinlikle göz atın. Aksi halde gereksiz başvurular yaparak zaman kaybetmiş olursunuz.

• Indeed

Indeed ilk olarak 2004 yılında Amerika’da yurt içi istihdamı sağlamak amaçlı kurulmuş bir iş bulma sitesidir. Yıllar geçtikten sonra büyüyen ve dünyanın pek çok ülkesinde hizmet vermeye başlayan Indeed, 2023 yılı ile birlikte devasa bir online iş bulma platformuna dönüşmüştür.

Indeed üzerinden iş bulmak için yapmanız gereken o ülkenin sitesine giriş yapmanızdır. Yine örnek olması için Avusturyayı ve Kuaförlük mesleğini kullanmak istiyoruz. Avusturya’yadaki işlere ait Indeed sayfasına giriş yapmak için “at.indeed.com” bağlantısını kullanabilirsiniz. Farklı ülkeler içinde o ülkenin adı ile birlikte Indeed yazarsanız istediğiniz siteye ulaşabilirsiniz.

Avusturya iş ilanlarına bakmak için Indeed’e girdiğinizde arama bölümüne “Friseur” (kuaför) yazarak aratın. Muhtemelen yüzlerce farklı iş ilanı ile karşılaşacaksınız. Burada da tıpkı Linkedin’de yaptığımız gibi iş ilanlarındaki gereksinimlere detaylı bir şekilde göz atmamız gerekiyor. Uluslararası çalışanlara iş fırsatı sunulan bir ilan görürseniz de mavi renkli “Şimdi Uygula” düğmesine basarak iş başvurunuzu oluşturabilirsiniz.

• Glassdoor

Yurt dışında çalışmak istiyorum ama nereye başvuracağımı bilmiyorum diyorsanız Glassdoor’a kesinlikle göz atmalısınız. Glassdoor tıpkı diğer siteler gibi oldukça eski bir online iş bulma sitesidir. Sektörde 2007 yılından bu yana hizmet vermektedir ve dünyanın neredeyse bütün ülkelerini kapsamış durumdadır. Az önce diğer platformlar için bahsettiğimiz tüm arama kriterleri ve başvuru gereksinimleri Glassdoor için de geçerli sayılmaktadır. Aradığınız mesleğin dilini ve çalışmak istediğiniz ülkeyi belirleyip yüzlerce farklı iş ilanı bulabilirsiniz.

• Monster

Online iş bulma platformları arasından en eskisi sayılan Monster, 1999 yılından bu yana kesintisiz bir şekilde hizmet veriyor. Dürüst olmak gerekirse iş çeşitliliği açısından diğer platformlarla yarışabileceğini düşünmüyoruz. Ancak yine de, sizin aradığınız mesleğe göre çeşitli iş ilanları bulabilirsiniz. Monster’ın orjinal sitesi Amerika’dan iş bulmanıza olanak tanıyor. Eğer farklı ülkelerdeki iş ilanlarını görmek istiyorsanız ana sayfayı biraz aşağıya kaydırıp sol alttan farklı ülke seçimi yapabilirsiniz.

Europass ve Euroress ile Yurt Dışında Çalışmaya Hazırlık

Rehberimizin üst kısımlarında sizlere Europass ve yeterlilik belgesinden detaylı bir şekilde bahsetmiştik. Şimdi ise Avrupa birliği üye ülkelerinde çalışmak veya eğitim almak  için Europass’ın hazırlamış olduğu kontrol listesi üzerine konuşacağız. Özellikle listede yer alan Europass profil oluşturma ile birlikte işe alım sürecini sadeleştirerek Avrupa’daki iş verenlere daha rahat ulaşabileceksiniz.

• Avrupa Yeterlilikler Çerçevenizi Karşılaştırın (AYÇ)

AYÇ, en basit tabirle, kişilerin yeterliliklerinin işverenler, bireyler ve kurumlar tarafından daha rahat anlaşılmasını sağlamaktır. Ana amaç ülkemizdeki mesleki yeterliliklerin diğer ülkelerde kullanılabilmesini sağlarken karşılaştırma imkanı da sunmasıdır. Avrupa üye devletlerinin ülkemizdeki yeterliliklerini görebilmek için TYC’yi veya Europass sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

• Europass Profil Oluşturma (CV, Niyet Mektubu, Hareketlilik vb)

Europass profili ile tüm becerilerinizi, yeterliliklerinizi, deneyimlerinizi ve dil seviyenizi tek bir yerde toplayabilirsiniz. Rehberimizin ilk başında belirttiğimiz gibi Europass, Avrupa’da çalışmak isteyenler için kariyer gelişim imkanı sunmaktadır. Europass profilinizi oluşturduktan sonra detaylı bir özgeçmiş ve niyet mektubu da oluşturmanız gerektiğini hatırlatmak isteriz.

Tüm bunların haricinde ise, Europass profilinizde diploma eki, sertifika eki ve hareketlilik gibi detaylara da yer verebilirsiniz. Bilmeyenler için “Europass hareketlilik” daha önce Avrupa’da staj görmüş veya bir dönem okumuş olan öğrencilerin deneyimlerini tanıtmalarına olanak tanır.

• Europass ile Avrupa’da Okumak veya Çalışmak

Europass profilinizi oluşturma işleminiz bittiğinde artık çalışmak veya öğrenim görmek için başvurularınıza başlayabilirsiniz. Örneğin, Europass aracılığı ile Avrupa’da bir kurs bulabilirsiniz. Ya da iş bulma fırsatlarını değerlendirerek kariyer planlaması yapabilirsiniz. Özellikle kariyer planlama aşamasında Europass profiliniz ile yüz binlerce farklı iş ilanına başvurabileceğinizi göreceksiniz.

2. Eğitim ile Yurt Dışında Çalışmak

İş bulma platformları ile yurt dışında çalışmak için yapmanız gerekenleri aydınlattığımıza göre şimdi sırada eğitim bulunuyor. Bilmeyenler için dil okulu veya üniversite eğitimi ile yurt dışında okurken çalışabilirsiniz. Tabii her ülkenin kendine özel bazı kriterleri bulunuyor. Üniversite okurken çalışmak aslında standartlaşmış durumda. Aynı şekilde dil eğitimi için gittiğiniz ülkelerde de belirli kısıtlamalarla çalışma izniniz olabiliyor. İsterseniz gelin bu konuya biraz daha yakından bakalım.

• Üniversite Eğitimi ile Çalışmak

Bazı ülkeler üniversite eğitimi için gelmiş olan öğrencilere haftalık belirli sınırlar dahilinde yasal çalışma hakkı tanımaktadır. Bu çalışma süreleri haftalık 20 ile tatil zamanları 40 saati bulabilmektedir. İşte o ülkeler ve saatlik çalışma ücretleri;

• İngiltere: Haftada 20 tatillerde 40 saat – Saatlik Ücret: 7.49£ – 10.42£
• Kanada: Haftada 20 saat – Saatlik Ücret – 11,81 CAD – 15,20 CAD
• Amerika: Haftada 20 tatillerde 40 saat – Saatlik Ücret: 7,50$ – 15,00$
• Avustralya: İki haftada 48 saat – Saatlik Ücret: 20,33AU$ – 32,95AU$
• Almanya: Haftalık 20 saat – Saatlik Ücret: 10€ – 14€
• Japonya: Haftada en fazla 28 saat – Saatlik Ücret: 900 Yen (Yaklaşık 6$)
• İrlanda: Haftada 20 saat – Saatlik Ücret: 9.04€ – 11.30€
• Güney Kore: Haftada 20 saat – Saatlik Ücret: 9.620 Güney Kore Wonu (Yaklaşık 7$)

Gördüğünüz gibi dünyanın birçok gelişmiş ülkesinde üniversite okumak için gelen öğrencilere çalışma hakkı tanınıyor. Her ne kadar çok fazla çalışma saati sunmasalarda ihtiyaçlarınızı gidermek için yeterli olacaktır. Ayrıca çalışırken orada yeni bağlantılar kurmak, yeni insanlarla tanışmak kalıcı işlerde çalışmanız için sizlere iyi bir fırsat sunacağını düşünüyoruz.

• Dil Okulu ile Yurtdışında Çalışmak

Dil bilmeden yurt dışında çalışmak mümkün mü diye düşünenler için nihayet cevap vermeye hazırız. Evet, dil bilmeden hatta sıfır dil bilgisi ile yurt dışına giderek çalışmaya başlayabilirsiniz. Ancak bunun için, öncelikle kendinize bir dil okulu bulmanız gerekiyor. Tabii ki bunun için biraz da bütçeye ihtiyacınız var. Çünkü dil okullarının aylık ve yıllık ücretleri ülkemizdeki dolar kuru yüzünden bir hayli artmış durumda.

Tüm bunlara ek olarak ise, çoğu ülke dil okulu için ülkelerine gelmiş olan öğrencilere maalesef çalışma hakkı tanımıyor. Ancak bu dediğimiz sadece bazı ülkeler için geçerli. Şimdi sizlere dil okurken haftalık olarak çalışabileceğiniz ülkelerin bir listesini göstermek istiyoruz.

• Malta: En az 12 haftalık kurs kaydı ile haftada 20 saat çalışabilirsiniz – Saatlik Ücret:  5€ – 8€
• Japonya: Dil okulu ile haftalık 28 saat çalışma izni – Saatlik Ücret: 1004 Yen (Yaklaşık 6.72$)
• İngiltere: 6 ay ve daha uzun süreli kurslarda haftada 20 saat çalışma izni – Saatlik Ücret: 7.49£ – 10.42£
• İrlanda: 25 hafta üzeri dil kurslarında 8 aylık oturma ve çalışma izni – Saatlik Ücret: 9.04€ – 11.30€
• Avustralya: 13 haftalık kurs kaydı ile haftada 20 saat çalışma izni – Saatlik Ücret: 20,33AU$ – 32,95AU$

Dil öğrenmek korkulu rüyanız haline geldiyse farklı ülkelerdeki kurslara katılmak isteyebilirsiniz. Hem dilinizi geliştirir hem de yeni bağlantılar kurarak çalışma hayatına atılabilirsiniz. Ancak belirtmek isteriz ki, dil kurslarının maliyeti belirli bir bütçe gerektirmektedir. Dil kurslarının en ucuz olduğu Malta’da bile yıllık olarak 80.000 ile 100.000 TL arasında bir maliyet ile karşılaşmanız mümkün.

• Mavi Diploma ile Yurt Dışında Çalışmak

Üniversite öğrencilerinin son zamanlarda en çok merak ettiği soruların başında mavi diploma ile yurt dışında çalışmak konusu geliyor. Mavi diploma ülkemizdeki bazı üniversitelerde geçerli olan bir diploma ekidir. Mavi diplomanın asıl amacı ise Avrupa ülkelerindeki üniversitelerde eğitim hayatınıza devam etmek için denklik sağlayabiliyor olmasıdır.

Kısacası Avrupa’da eğitim hayatınıza devam etmeniz gerekiyorsa mavi diploma almaya hak kazanmış olmanız gerekiyor. Mavi diploma veren üniversitelerin ise Avrupa ve dünya standardında bir eğitim anlayışının olması gerekiyor.  Öğrenci olarak mavi diplomaya sahip olmak istiyorsanız üniversitenizin sunduğu kriterleri karşılamanız oldukça önemlidir. Kriterlere dair en net bilgiyi okuduğunuz üniversitenin öğrenci işlerinden alabilirsiniz.

Mavi Diploma Veren Üniversiteler

Ülkemizde şu anda mavi diploma veren tam olarak 74 üniversite bulunuyor. Ancak burada tek tek sizlere bu üniversiteleri listelemek istemedik. Bunun yerine 74 üniversite arasından en iyi 10 tanesini listeleyeceğiz:

• Bahçeşehir Üniversitesi
• Hava Harp Okulu
• Bilkent Üniversitesi
• Ege Üniversitesi
• Orta Doğu Teknik Üniversitesi
• Karadeniz Teknik Üniversitesi
• İstanbul Üniversitesi
• Koç Üniversitesi
• Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
• Dokuz Eylül Üniversitesi

Görebileceğiniz gibi Türkiye’nin en iyi üniversiteleri mavi diploma imkanı sunuyor. Siz de üniversiteye başlamadan önce mavi diploma ile yurt dışında çalışmak istiyorsanız tercihlerinizi buna göre yapabilirsiniz.

3. Yurtdışı Çalışma Programları

Yurtdışı çalışma programları genellikle gönüllülük içermesi nedeniyle yoğun çalışma tempoları içermez. Bunun yerine, tüm dünyayı gezerek çalışabileceğiniz çeşitli imkanlar sunar. Özellikle üniversite öğrencileri farklı yurt dışı çalışma programları ile doğru bağlantılar kurarak ilerleyen yıllarda tam zamanlı çalışma fırsatı yakalayabilmektedir. 

Work and Travel

Work and Travel, Amerika’da size 3-4 ay boyunca çalışma imkanı sunan bir programdır. Restoranlarda, mağazalarda veya otel gibi hizmet sektörü mesleklerinde rahatlıkla çalışabilirsiniz. Ancak bu programa sadece örgün öğretimine devam eden üniversite öğrencileri yaz tatillerinde başvurabilmektedir.

Avrupa Gönüllü Hizmeti (AGH)

AGH, 17-30 yaş arasındaki gençlerin temel düzeyde dil eğitimi de alabileceği sosyal bir yurt dışında çalışma programıdır. Programın süresi 2-12 ay olarak belirlenmiş olup çeşitli gönüllü faaliyetlere katılımı gerektirir. Kar amacı gütmeyen ücretsiz faaliyetlerde yer almak network gelişiminizi desteklerken aynı zaman da farklı kültürleri de tanımanıza olanak sağlar.

AGH, projelerine göz atmak için “http://europa.eu/youth/evs_database” sitesini kontrol edebilir ve ülkelerdeki gönüllü programlara başvurabilirsiniz.

WWOOF(Working Opportunities on Organic Farms)

WWOOF, dünyanın birçok farklı noktasında organik tarım çiftliği bulunan harika bir oluşumdur. Gönüllüler bu oluşuma katılarak günde 4 ile 6 saat arasında çalışabilmektedir. Günlük yeme-içme ihtiyaçlarınız ise bizzat WWOOF tarafından karşılanmaktadır. Bunlar dışındaki ulaşım ve vize gibi harcamalarınızı kendi cebinizden ödemeniz gerekiyor. 

Sonuç

Yurt dışında çalışmak söz konusu olduğunda ülkelerden ülkelere değişiklik gösteren çok farklı prosedürler bulunuyor. Ayrıca, başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere çoğu ülkede vize ve çalışma kriterleri zorlayıcı olabiliyor. Biz de bugünkü rehberimizde eğitim ve iş bulma yolları ile nasıl çalışma izni alabileceğinizden detaylı bir şekilde bahsetmek istedik.

Özellikle öğrenciyseniz veya kalifiye bir mesleğe sahipseniz Europass projesi gerçekten işinize yarayacak bilgiler içeriyor. Aynı şekilde, yine iş bulabilmeniz için farklı online siteleri de tek tek listelemeyi unutmadık. Tüm bunlara ek olarak ise, hobi ve tutku beslediğiniz işlerde çalışarak dünyayı gezmenizi sağlayacak farklı programlardan da söz ettik. Umarız hayalinizdeki ülkede, tutkunuz olan bir kariyere başlayabilir ve istediğiniz hayatı bir anca önce yaşamaya başlayabilirsiniz.

Yurt Dışında Çalışmak ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular