NACE Kodu (Altılı Faaliyet) Nedir? Ne İşe Yarar?

Business2Community olarak NACE kodu ile ilgili bilmeniz gereken detayları vereceğiz. Kod, iş yerinin türünü belirtmek ve işyerinin olası tehlikelerini sınıflandırmak için kullanılan kılavdur. Örnek verecek olursak inşaat şirketi olan işletmenin kodu, inşaat faaliyetini temsil eder.

Verilen kod, sadece faaliyeti kapsamaz. İşyerinin tehlike sınıfını belirtmeye yarar. İş yerinde çalışanların maruz kalabileceği riskleri belirtir. Kodun kapsamına göre işyeri sahiplerinin güvenlik önlemlerine uymaları gerekir. Örnek olarak, kimya fabrikası olan işletme ve ofis, farklı tehlike sınıflarındadır. Kodun farklı olması, güvenlik protokollerini ve acil durum planlarını değiştirir.

İş yeri sahiplerinin doğru kodu belirlemeleri, işletme ve çalışanların güvenliğinin sağlanması açısından önemlidir. Doğru kodu belirlemek, işverenin ihtiyaçlarına uygun güvenlik önlemlerini alması ve potansiyel tehlikeleri aza indirmeyi sağlar.

NACE Kodu Nedir?

Terim, Nomenclature des Activités Économiques dans la Communauté Européenne ifadesinin kısaltılmış halidir. “Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin Sınıflandırılması” anlamına gelir. Verilen kod, Avrupa’da faaliyet gösteren işyerlerinin tehlike düzeylerine göre sınıflandırılmasına yardımı olur. 

Kod, altı haneden oluşur. Kod, ekonomik faaliyetlere dair detaylı verilere ulaşmayı sağlar. NACE kodu oluşturulurken tehlike seviyesine göre altı haneli kod verilir. İşyeri açmayı planlayan kişinin, Ticaret Odası kaydı yapmadan, kodu alması önemlidir. Tehlike sınıfını öğrenmek, işyerindeki tehlike düzeyine göre plan yapılmasını sağlar.

Türkiye’de 2005 yılında AB’ye uyum kapsamında sisteme alınmıştır. TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), Türkiye’deki şirketleri tehlike derecelerine göre sınıflandırma ile görevlendirilir. E-ticarete girmek isteyen şirketler, vergi dairesine başvurarak NACE kodunu alır.

İlginizi çekeceğini düşündüğümüz genç girişimci desteği hakkındaki yazımıza da göz atabilirsiniz.

NACE Kodu Türkiye’de Kullanılıyor mu? 

Avrupa Birliği’ne uyum kapsamında Türkiye’de NACE kodu uygulaması başladı. Mesleklerin Gruplandırılması Rehberi, tüm faaliyetlere ilişkin kodları içerir.

NACE Kodu Oluşturan 6 Seviye: 

NACE kodu, faaliyet gösteren işletmeleri sınıflandırmada kullanılan sistemdir. Altı seviyeden meydana gelir. Seviyeler, iş yerinin faaliyet alanını gider ve spesifik şekilde tanımlar. Kodları oluşturan altı seviyenin anlamları aşağıdadır.

• Bölüm: En genel seviye bölümdür ve ekonomiyi kategorilere böler. Tarım ve sanayi hizmetleri benzeridir.
• Grup: Bölümü spesifik şekilde tanımlar. İmalat sektörü içerisindeki metal ürünlerin üretimi olarak örnek verebiliriz.
• Sınıf: Grubu ayrıntılı şekilde ele alır. Metal ürünlerin imalatı sınıfı içindeki demir ve alüminyum ürünleri örnek verebiliriz.
• Alt Sınıf: İş yerlerini özgün şekilde sınıflandırır. Demir ve çelik boruların imalatıdır.
• Detay: İş yerlerinin faaliyetlerini detaylı şekilde ifade eder. Su borularının üretimi gibi.
• Açıklama: İşyerinin faaliyetini ayrıntılı şekilde belirtir. Belirli türdeki su borularının üretimi gibi.

Bahsettiğimiz altı seviye, işletmenin faaliyet bölgesini tanımlar ve spesifik hâle getirir. İşletmeleri benzer faaliyet alanlarına sahip yerleri sınıflandırmak ve ekonomik analizleri yapmayı sağlar.

E-Ticarette Kullanılan Faaliyet Kodu

E-ticaret yapacak kişilerin vergi dairesinden NACE kodu alması gereklidir. E-ticarette kullanılan faaliyet kodu, “47.91.14 – Radyo, Televizyon, Posta Yoluyla ve İnternet Üzerinden Yapılan Perakende Ticaret” olarak belirtilir.

Verilen kod, işletmenin faaliyetini anlaşılır şekilde tanımlayarak vergi dairesine bildirilmesini sağlar. E-ticaret yürüten iş yerinin vergi sistemini doğru şekilde sınıflandırılmasını sağlar.

E-ticaret işletmeleri, hizmet tanımını iyi anlayabilmek ve uygun vergi türünü öğrenmekte NACE kodunu kullanır.

Kodu alırken işletmenin faaliyetlerini doğru açıklamak önemli. Vergi dairesinin işyerinin doğru sınıflandırılmasını sağlamasına yardımcı olur. Daireyle iletişim kurarak doğru bilgileri almak ve işlemleri sorunsuz tamamlamak da önemlidir.

Vergi hakkında bilgi edinirken imza sirküsü nedir diye düşünüyorsanız yazımızı inceleyebilirsiniz.

E-Ticaret NACE Kodu Nereden Alınır?

E-ticaret yapmaya karar veren kişilerin, ticari işlemlere başlamadan NACE kodu almaları ve belirtmeleri gerekir. Ticaret Odasına kayıt yapmadan kodu öğrenmek gerekir. Konu hakkında detaylı bilgiyi muhasebecinizden ve mali müşavirinizden öğrenebilirsiniz. Kuracağınız şirketinizin kuruluş aşamasında vergi dairesine yapılan yönlendirmelere göre kodu belirleyebilirsiniz.

İnternetten satış yapan iş yeri sahipleri, faaliyet bölgelerini tanımlayan kodu isterse Vergi Dairesinden öğrenir. Her iş yerine, faaliyet alanının tehlike derecesine uygun kod verilir.

46.39.02 NACE Kodu Nedir?

Belirli mala tahsis edilmemiş mağazalarda bulunan gıda, içecek ve tütün  kategorisi altında yer alan faaliyetleri temsil eder. Toptan ticaret yapan firmaları sınıflandırmak için kullanılır.

Verilen faaliyetin içinde, iş yerleri geniş ürün yelpazesine sahiptir. Çeşitli gıda ürünleri, içecekler ve tütün ürünlerini özel olarak tahsis edilmediği mağazalara toptan olarak tedarik ederler. Toptan ticaret yapan firmalar, 46.39.02 koduna tabidir.

Bahsedilen işyerlerinin vergi dairesine başvurarak NACE kodunu alması ve faaliyetlerini doğru sınıflandırması gerekir. Vergilendirme sürecinin, ticari düzenlemelerin ve tüm işlemlerin doğru sağlanması için önemlidir.

47.91.14 Meslek Kodu Nedir?

47.91.14 kodu, “Radyo, televizyon ve internet aracılığıyla gerçekleşen ticaret” anlamına gelir. Kod, belirtilen sektörde ticaret faaliyetini sağlayan işletmelerin sınıflandırılmasını sağlayan sistemdir. Kodun dahilinde olan kategoriler; radyo, televizyon, posta ve internet araçları üzerinden gerçekleştirilen perakende ticareti içerir.

Bahsedilen meslek kodunda faaliyet gösteren iş yerleri, çeşitli ürünleri online platformlarda, posta yoluyla müşterilere ulaştıran iş yerlerini ifade eder.

Örnek verecek olursak; online alışveriş siteleri, televizyondan satış yapan şirketler ve katalogtan satış yapan mağazalar bahsedilen kategoriye dahil olur. İş yerleri, mevcut ürünlerini geniş kitleye ulaştırmayı sağlamak için çeşitli medya ve iletişim araçlarını kullanır ve perakende ticaret faaliyetlerini yürütür.

NACE Kodu Değişikliği Nasıl Yapılır?

NACE kodu, hatalı verilmişse ve iş yeri sahibi, faaliyet kolunu değiştirmişse kod da değiştirilmelidir. Bağlı bulunduğunuz vergi dairesinin sicil servisine “NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi” vererek kodu değiştirebilirsiniz.

Vergi dairesi sicil servisi memurları, iş verenlere yardımcı olur. Memur, değişiklik talep dilekçesi veren işyerinin koda uygun olduğunu görmek için işyerini incelemeye gider.

Ziyaret sonucunda, işyerinin değişiklik dilekçesinde belirttiği NACE koduna uygun faaliyette bulunduğu tespit edilirse, kod değişikliği yapılır. Yapılan değişiklikle güncellenen kod, Vergi Levhasına işlenir.

Yaşanan süreç, iş yerinin faaliyet alanına uygun ve doğru sınıflandırılmasını sağlar. Vergi Levhasındaki kodun doğru ve güncel olması, mevcut vergi ve resmi işlemlerin doğru devam etmesini sağlar.

İlginizi çekeceğini düşündüğümüz kredi notu nasıl yükselir yazısına da bakabilirsiniz.

NACE Kodu Değişiklik Dilekçesi

İş yerleri, bağlı oldukları vergi dairesinin sicil servisine vereceği “NACE Kodu Değişikliği Talep Dilekçesi”  iş yerinin vergi numarası, mevcut NACE kodu ve talep ettikleri yeni alacakları kodu belirterek, kodunun iş yerinin faaliyetine uygun değiştirilmesini talep eder.

Verilen dilekçe, işletmenin faaliyet alanlarındaki değişikliklerinin güncellenmesini sağlar.

İş Yerleri NACE Kodu Sınıfları

İşyerlerinin tehlike sınıflarını belirlemek, işletmenin koduna bağlı olarak değişir. Büro hizmetleri, gıda ve perakende sektöründe faaliyet gösteren iş yerleri, az tehlikeli yerlere girer. Üretim sektöründe faaliyet gösteren iş yerleri, tehlikeli kategorisine girer.

İnşaat ve madencilik işlerinde faaliyet sağlayan işletmeler ise çok tehlikeli sınıfında yer alır.

Sınıflandırma işlemi, iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini belirlemek ve uygulama açısından önemlidir. İş yerleri kendi alanına uygun belirlenen tehlike sınıfına bakarak gerekli tedbirleri alır. Gerekli tedbirler alınmazsa, iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uygunluk sağlanamaz ve çalışanların genel güvenliği açısından risk oluşturur.

NACE Kodu Tehlike Sınıfı

E-Ticaret NACE Kodu Nedir?

E-ticaret yapan kişilere özel kod yoktur. Online ticaret yapacak kişiler, faaliyet alanları kapsamına göre Nomenclature of Economic Activities kodu alır.

NACE kodu, iş yerlerinin  faaliyet gösterdikleri sektörleri belirtmek için kullanılan sınıflandırma sistemidir. Örnek olarak, e-ticaret yapan şirketin kodu, genel olarak perakende ticaretle ilgili kategoriye ait olur.

E-ticaret yapmak isteyen işletme sahibi, ticaret odasına kayıt olurken ve vergi dairesine başvuru yaparken faaliyet alanını söyleyip uygun kodu alır. Verilen kod, iş yerinin hangi tür  ticaret yaptığını ve hangi sektörde olduğunu tanıtır.

Ürünlerinizi güvence altına almak için patent nedir adlı yazımızı da inceleyebilirsiniz. Konu hakkında detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

E-Ticaret NACE Kodu Zorunlu Mu?

E-ticaret yapacak işletmelerin NACE kodu almaları zorunludur. Kod, işletmenin faaliyet gösterdiği sektörü belirler. Türkiye’de faaliyet gösteren işletmeler, ticaret odalarına kayıt oluştururken ve vergi dairesine başvuru yaparken faaliyet alanını belirtip uygun kodu alması zorunludur. Kod, işletmenin hangi sektörde faaliyet gösterdiğini anlatır.

E-ticaret işletmelerine uygun kodu belirlemek, işletmenin faaliyet alanına ve sunduğu ürün ve hizmetlere göre değişiklik gösterir. Kod, vergi düzenlemelerine uyum sağlamak ve işletmenin doğru şekilde sınıflandırılmasını sağlamak açısından önemlidir.

E-Ticaret için Hangi Şirket Türüne Girer?

Limited şirket (Ltd. Şti.), küçük iş yerlerine uygun bir seçenektir. Esnek yapıya sahiplerdir ve daha az sermayeyle kurulurlar. Ortakların kişisel mal varlıklarının sınırlı olması kişisel riskleri azaltır.

Anonim şirketi (A.Ş.), büyük ölçekli iş yerleri tercih eder. Yüksek sermaye gerekir ve karmaşık yönetim yapısı vardır. Hisse senetleri sayesinde sermaye artırımı yapabilirler ve ortaklar arasında esneklik sağlar.

Kişinin ihtiyacına ve işletmenin özelliklerine göre muhasebeci ve hukuk danışmanı eşliğinde uygun şirket türü seçilir.

Nace Kodu Sorgulama

NACE kodu sorgulama işlemi basittir. Aşağıda belirtilen adımları takip ederek doğru kodu öğrenin:

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Websitesi İle NACE Kodu Sorgulama

TÜİK’in resmi web sitesine giderek “Ana Sayfa” üzerinden “Sınıflamalar” bölümüne basın. “Türkiye’de İş Yerleri İstatistikleri Sistemi (İSYÖS)” seçeneğini bulun ve açın.

İSYÖS sayfasında, “NACE Kodu Sorgulama” ve benzeri seçeneği arayın. Buradan işletmenin faaliyet alanına uygun kodu bulabilirsiniz.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Websitesi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın resmi web sitesinde de kod sorgulama seçeneği vardır.

Meslek Odaları

İlgili işletme meslek odasına kayıtlıysa, ilgili meslek odasının web sitesinden koda bakabilirsiniz.

Uygulamalar ve Online Araçlar

Bazı online platformlar ve iş danışmanlık hizmetleri, işletmelere kod sorgulama araçları sunar. Platformları kullanarak kodu bulabilirsiniz.

NACE kodu, işletmenin faaliyet alanını doğru şekilde yansıtmalıdır. Şirketinizi anlatan tam kodu bulamıyorsanız, işletmenin faaliyetlerini detaylı şekilde gözden geçirerek en uygun kodu belirlemeniz gerekir.

Sonuç

NACE Kodu, iş yerlerinin faaliyetlerini ve tehlike seviyelerini tanımlamak için kullanılan standart sınıflandırma sistemidir. Altı haneli kodlar, işletmelerin faaliyetlerini detaylı bir şekilde belirtir ve iş yerinin tehlike sınıfını yansıtır.

Doğru NACE Kodu seçimi, iş yerinin güvenlik önlemlerini ve acil durum planlarını belirlemek için kritiktir. Özellikle e-ticaret işletmeleri için uygun kod seçimi önemlidir. Bu kodlar, iş yerlerinin faaliyet alanlarına ve tehlike seviyelerine göre değişiklik gösterir. İş sağlığı ve güvenliği standartlarına uyum sağlar.

Kaynaklar

bilgibankasi.ito.org.tr

izto.org.tr/tr

Sık Sorulan Sorular