Kripto para piyasasında yatırım yapanların yakından aşina olduğu bitcoin dominansı, en önemli endekslerden birisidir. Her ne kadar oldukça popüler bir terim olsa da bitcoin dominansı nedir bilmiyorsanız, bu yazıda detaylı bir şekilde açıklayacağımızı ve neden önemli olduğunu anlatacağımızı söylemek isteriz.
Ancak herkesin bildiği üzere Bitcoin en çok bilinen dijital kripto varlığıdır ve dünya çapında da en çok kullanılan kripto para birimidir. Bu nedenle Bitcoin dominansı da kripto para piyasasını ve özellikle altcoinlerin değerini de oldukça etkilemektedir. Gelin lafı daha da uzatmadan bitcoin dominansının ne olduğunu inceleyelim.
Bitcoin Dominansı Nedir?
Bitcoin dominansı nedir sorusu kripto para piyasasında yeni yatırım yapmaya başlayanların en çok sorduğu sorulardan birisidir, nitekim bu dominansın ne olduğunu bilmek yapılan yatırımlarda önem arz etmektedir.
“Bitcoin Dominance” terimi kısaca Bitcoin’in piyasa değeri ile diğer bütün kripto paraların piyasa değeri arasındaki orandır. Yani Bitcoin dominansına bakarak Bitcoin’in piyasayı incelediğiniz veya yatırım yapacağınız dönemde ne kadar piyasaya hakim olduğunu öğrenebiliyorsunuz.
Bitcoin’in en çok kullanılan ve en çok yatırım yapılan kripto para birimi olmasından dolayı yatırımcılar da aslında kripto para piyasasında yatırım yaparken Bitcoin dominansının göz önünde bulundurulması gereken bir endeks olduğunu keşfetmişler.
Özellikle Bitcoin’e kıyasla daha ucuz olmalarından dolayı altcoinlere yatırım yapan kişiler Bitcoin dominansının düşmesini altcoin piyasası için pozitif olarak görmektedirler ve bu nedenle altcoin yatırımlarından önce ve sonra da Bitcoin dominansını yakından takip ederler.
CoinStats verilerine göre Bitcoin dominansı 17 Kasım 2013’te %96.4’lük bir orana ulaşarak rekor kırmıştır, yani bu tarihte kripto para yatırımı yapan insanların neredeyse hepsinin Bitcoin sahibi olduğu anlamına gelen bir orandan bahsediyoruz. Bunun tam aksine Ocak 2018’de de Bitcoin dominansı %32.46’lık orana düşerek, en düşük dominans değerine ulaşmıştır.
Her zaman garanti olmasa da Bitcoin dominansının düşüşü ile yatırımcılar altcoinlerde bir bull sezonu yani boğa piyasası yaşanacağı beklentisine girerler ve en iyi boğa piyasası coinleri yatırımcılar tarafından oldukça rağbet görür.
Yani kısaca Bitcoin dominansı nedir sorusuna yatırımcıların kripto piyasasının gidişatı hakkında öngörüde bulunurken baktıkları ilk endekslerden birisidir diyebiliriz.
Bitcoin Dominansı Nasıl Hesaplanır?
Bitcoin dominansı nedir öğrendiğimize göre artık bakmamız gereken bir diğer konu ise bu dominansın nasıl hesaplandığıdır.
Bitcoin dominansı yukarıda da bahsettiğimiz gibi Bitcoin’in piyasa değeri ile diğer bütün kripto para birimlerinin piyasa değerinin birbiriyle oranlanmasıdır. Bunu hesaplamak için de Bitcoin’in piyasa değerini altcoinlerin piyasa değerine bölmemiz gerekmekte.
Bunu biraz daha anlaşılır kılmak için gelin şöyle bir örnek verelim, diyelim ki bütün kripto para piyasasının değeri 100 milyon dolar olsun, Bitcoin’in piyasa değeri de 50 milyon dolar olsun. Bu durumda Bitcoin dominansını hesaplamak için 50 milyon doları 100 milyon dolara bölmemiz ve daha sonra da yüzdelik işlem yaptığımız için de çıkan sayıyı 100 ile çarpmamız gerekmekte, kısaca;
50.000.000/100.000.000*100=%50
Yani bu durumda Bitcoin dominance değeri %50’dir ve piyasada yatırım yapan insanların yoğunlukla Bitcoin’e yatırım yaptığını ve diğer altcoinlere kıyasla Bitcoin’e daha çok güvendiğini söyleyebiliriz.
Bitcoin Dominans Grafiği Nasıl Okunur?
Peki ya Bitcoin dominance veya Bitcoin hakimiyet grafiği nasıl okunur?
Bitcoin dominans grafiğini (BTC.D) tıpkı herhangi bir kripto para biriminin grafiğini okuduğunuz gibi okuyabilir veya yorumlayabilirsiniz. Bitcoin’in piyasa değeri arttıkça Bitcoin’in piyasadaki hakimiyeti de artıyor, veya piyasa değeri azaldıkça Bitcoin’in piyasadaki hakimiyeti de azalıyor.
Yatırımcılar da daha önce de değindiğimiz gibi Bitcoin’in hakimiyet grafiğine bakarak piyasa hakkında öngörülerde bulunmaya ve buna göre yatırım yapmaya çalışıyorlar.
Bitcoin Dominansını Etkileyen Faktörler
Bitcoin dominansını etkileyen pek çok faktör bulunmaktadır ve bu faktörler piyasada Bitcoin hakimiyetinin artmasına veya azalmasına sebep olur. Gelin sırayla bu faktörlerin neler olabileceğine değinelim.
Bitcoin Dominansının Tarihsel Değişimi
Artık Bitcoin dominansı nedir ve dominansı etkileyen faktörler nelerdir sorularının cevaplarını öğrendiğimize göre geçmişte Bitcoin dominansı nasıl değişmiş inceleyebiliriz.
Bitcoin dominansının bu kadar popüler bir endeks olarak kullanılması aslında 2021’deki altcoin boğa sezonu ile başladı diyebiliriz. Her ne kadar 2017 senesinde de kullanılıyor olsa da asıl popülerliğini 2021 senesinde kazandı.
Özellikle CoinMarketCap ve TradingView gibi platformlar üzerinden Bitcoin dominans grafiğini incelemeye başlayan yatırımcılar, piyasadaki Bitcoin hakimiyetine göre piyasadaki gidişatı veya trend değişimlerini tahmin etmeye çalıştılar.
Bitcoin dominans grafiğinde de görebileceğiniz üzere BTC dominansı 2013’ten 2017 senesine kadar %90’ının üstündeyken, daha önce de belirttiğimiz gibi ilk defa Haziran 2017’de %30’lara doğru bir iniş yaşayıp en düşük değerine ise 2018 senesinde %32.4 oranı ile ulaşmıştır.
Bitcoin dominance bu düşüşü aslında Solana gibi altcoinlerin popülerleşmesi ve ICO’lara artan talebe borçlu. Hatta bundan sadece Bitcoin değil, Bitcoin’in ardından en popüler coin olan Ethereum da zarar gördü, 2018’in Kasım ayında Ethereum %94’lük bir fiyat azalışı yaşadı.
Peki ya şu anda? Her ne kadar Bitcoin dominansı tekrardan %90’lı seviyelere yaklaşamasa da şu anda güncel olarak %54.6 seviyesinde bulunmakta.
Bitcoin Dominansı ve Piyasa Değeri Arasındaki İlişki
Piyasa değeri olarak bahsettiğimiz şey bütün kripto para birimlerinin toplam değeridir. Her kripto para biriminin kendi değeri vardır ancak bütün bunlar birleştiğinde total market ya da piyasa değeri ortaya çıkmaktadır.
Piyasa değerini de 3’e ayırabiliriz. Bunlardan ilki küçük hacimli kripto para birimleri olarak adlandırdığımız kısa vadede fiyat artışı gösterebilecek ancak oldukça riskli olan fiyatı düşük kripto para birimleridir.
Bunlardan ikincisi orta hacimli kripto para birimleridir yine bunların da fiyatı hareketi tıpkı küçük hacimli kriptolar gibi volatildir. Son olarak da büyük hacimli kripto para birimleri diyebiliriz ve Bitcoin, Ethereum gibi kripto para birimleri büyük hacimli coinlerdendir.
Bitcoin dominansı da bütün bu piyasa değeri içinde Bitcoin’in değerini veya hakimiyetini gösteren endekstir. Güncel olması için Ekim 2024 verilerine bakacak olursak Bitcoin dominansının güncel olarak %58.11 olduğunu görüyoruz.
Dolaşımdaki Bitcoin arzı 19,763,984 BTC ve BTC’nin güncel olarak da fiyatı $62,694, bu iki veriyi birbirleri ile çarptığımızda da Bitcoin dominansının güncel halini bulabiliyoruz. Ki bunun da şu anda 1.2 trilyon dolara denk geldiğini daha önce söylemiştik.
Yani kısacası Bitcoin’in piyasa değerini ve hakimiyetini anlayabilmemiz için öncelikle piyasa değerini (market cap) bilmemiz gerekmekte.
Bitcoin Dominansı Yatırımlarda Nasıl Kullanılır?
Bitcoin dominansı nedir biliyoruz ancak bu endeksi yatırım yapmadan önce nasıl kullanabiliriz bu bağlantıyı daha detaylı açıklamak istiyoruz. Bitcoin dominansı yatırım yapmayı düşündüğünüz zaman aralığı için piyasanın ne kadar sağlıklı veya güvenilir olduğunu gösteren bir endekstir. Gelin Bitcoin dominance nasıl kullanılabilir sırasıyla bakalım:
1. Altcoin yatırımlarını çeşitlendirme
Genelde uzman yatırımcılar Bitcoin dominansına bakarak piyasanın altcoinlere yatırım yapmaya uygun olup olmadığını belirlemeye çalışırlar. Dominansın düştüğü ortamlarda altcoinlere rağbet olduğu anlamına geldiği için altcoinlerin yatırım için tercih edilmesi de artmaktadır.
2. Risk yönetimi
Bitcoin dominansı aynı zamanda yatırımcılara risk yönetimi konusunda da yardımcı olan bir endekstir. Örneğin eğer BTC dominansı artar ancak Bitcoin’in değeri azalırsa bu kriptoda ayı sezonuna girildiğinin bir habercisi olabilir. Özellikle altcoinlerde yatırımı olan kişilerin buna göre yatırımlarını tutma veya sahip oldukları coinleri çok fazla değer kaybetmeden satabilmeleri için imkan tanır.
3. Bitcoin dominans döngüsü
Her finans sektöründe olduğu gibi kripto para piyasasında da bir döngü vardır. Kripto para piyasasında bu döngü sırasıyla şöyledir:
Kısacası bu döngüye bakarak Bitcoin dominansının ayı ve boğa sezonu beklentisi için nasıl bir öneme sahip olduğunu görebilirsiniz. Örneğin BTC dominansı düşer ancak Bitcoin değeri artarsa bu altcoinler için bir boğa sezonu habercisi olabilir.
Özet – Bitcoin Dominansı Nedir?
Bu yazımızda Bitcoin dominansı nedir ve bu endeksin yatırımcılar için önemi nelerdir gibi sorulara detaylıca açıklama yapmaya çalıştık. Bitcoin hakimiyetinin tüm kripto para piyasasına oranlanarak hesaplandığını öğrendik.
Yazımızda da değindiğimiz gibi özellikle uzman yatırımcılar kripto para piyasasının riskli ve volatil doğasından ötürü Bitcoin dominansı da başta olmak üzere çeşitli endeksleri inceleyerek, analizleri doğrultusunda yatırım işlemlerini gerçekleştiriyorlar.