Blockchain Nedir ve Nasıl Çalışır? Yeni Başlayanlar İçin 2024 Rehberi

Sizler için rehber niteliğindeki bu makalede 2008 yılında Bitcoin teknik dokümanın yayınlanmasıyla hayatımıza giren en dikkat çekici teknolojilerden biri olan blockchain nedir ve nasıl çalışacağını açıklayacağız.

20 binden fazla kripto para biriminin tercih ettiği bu dağıtık veri tabanı sanal varlıklar dışında birçok farklı sektörde kullanılabilir. Kripto paralar var olabilmesi için blok zincire ihtiyaç duyarken blok zincir, sanal varlıklar olmadan da kullanılabilir. Gelin detaylı bir şekilde blok zinciri nedir inceleyelim.

Blockchain Nedir? – Detaylı Açıklama

Türkçe anlamıyla “blok” ve “zincir” kelimelerinin birleşiminden oluşan blockchain, en basit tabiriyle bir veri tabanıdır. Bu veri tabanı geleneksel veri tabanları gibi tek bir kurum, şirket ya da oluşum tarafından kontrol edilmez. Blockchain nedir makalemizin başında da açıkladığımız gibi blok zincir teknolojisi, 2008 yılında dünyanın ilk para birimi Bitcoin’in duyurulmasıyla tanıtılmıştır. 

Her kripto para birimi kendisine ait bir blockchain ağına sahip olması gerekmez fakat bir kripto para ‘kripto para’ birimlerinin temel özelliklerini taşıyabilmesi için merkezi olmayan veri tabanı üzerine inşa edilmesi gerekir. Güven odaklı ve merkezi olmayan bu sistem, her bir yatırımcının blockchain ağında aktif rol almasına izin verir.

Kötü niyetli saldırganların blok zincir ağını ele geçirmesi %99,9 imkânsızdır. Herhangi bir ana üs tarafından yönetilmediği için saldırganın blok zincir ağını kontrol altına alabilmesi için düğümleri onaylayan kişilerin yarısından fazlasının hesabını ele geçirmesi gerekir ki bu da imkânsızdır.

Blockchain Tarihçesi

Blockchain terimi ilk defa Bitcoin teknik dokümanında geçse de arkasında yer alan teknolojinin temelleri çok daha eskiye dayanmaktadır. Kriptografi alanında uzmanlaşmış Amerikalı David Lee Chaum, 1982 yılında yayınladığı tez yazısında günümüz blockchain teknolojisi kadar detaylı olmasa da benzer bir tanımlama sağlamıştır.

1991 yılında ise Stuart Haber ve W.Scott Stornetta adlı bilgisayar bilimci ve fizikçi iki arkadaş, gerçekleştirilen her bir işlemin kayıt altına alındığı ve hiçbir şekilde bu kayıtın değiştirilemeyeceği bir sistem geliştirmek istedi. Bu istekleri günümüzde karşılıksız kalmış olsa da 1992 yılında Surety şirketi altında hazırladıkları doküman The New York Times’ta paylaşılmıştır. 

İlk merkeziyetsiz blockchain Satoshi Nakamoto adlı bir grup ya da kişi tarafından 2008 yılında paylaşılmıştır. Nakamoto, günümüzde birçok projeye de ilham olan Proof of Work (PoW) konsensüs mekanizmasına sahip bir algoritma ile blokların zincire eklenmesi için ağın yoğunluğuna bağlı olarak değişen bir parametre geliştirmiştir. 

Günümüzde ise birçok şirket tarafından blockchain teknolojisi kullanılmaktadır. En popüler olanları ise sırasıyla şunlardır:

• IBM
• Google
• Microsoft
• Amazon
• Apple
• Oracle
• Meta (Facebook)
• PayPal

Blok Zincir Nasıl Çalışır?

Eğer geleneksel veri tabanları hakkında bilginiz var ise blok zincirini anlamakta pek zorlanmayabilirsiniz. Blok zincir ağları yüzeysel olarak elektronik ya da geleneksel veri tabanlarına benzese de en temel fark verilerin nasıl saklandığı ve erişildiğidir.

Ağ içerisinde kullanıcılar tarafından yapılan işlem saniyeler içerisinde gerçekleşir fakat işlemin gerçekleşmesi için arka planda merkezi olmayan, güvenilir bir sistem çalışır. Örnek ile okurlarımıza açıklayacak olursak kullanıcının kripto transfer etmek istediğini varsayalım.

Kullanıcı, transferi onayladığı saniyeden itibaren bir blok oluşur ve bloğun içerisinde transfer edilen miktar, saat, gün ve diğer yüzeysel bilgiler yer alır. Bu blok, blok zincir ağı içerisinde faaliyetlerini yürüten dünyanın dört bir yanına dağılmış kullanıcıların düğümlerine gönderilir.

Blok herhangi bir eşler arası (Peer-to-Peer) bilgisayar üzerinden doğrulanabilir fakat düğümlerin çoğunun fikir birliğine varması gerekir. Eğer herhangi bir sorun görülmez ise son olarak bloğa ait hash kodu kullanıcılar tarafından çözüldükten sonra blok, zincire başarılı bir şekilde eklenir.

Not: Blok zincir üzerinden gerçekleştirilen her faaliyet tüm kullanıcılar tarafından gözlemlenebilir. Hiçbir işlem gizlenemez veya saklanamaz.

Blok Zincirin Temel Özellikleri

Blockchain akıllı şehirler, uygulamalar ya da şirketler inşa etmek için kilit bir ağ teknolojisidir çünkü operasyonları optimize edebilir ve katılımcılar arasında karşılıklı güveni artırabilir.

Bilgi teknolojisinin geleceği tamamen ademi merkeziyetçilikle ilgilidir. Günümüzün merkezi mimarisi, kendi hizmetlerini kişiselleştirme, dijital varlıklarını kontrol etme ve demokratik süreçlere daha kolay katılma özgürlüğü isteyen insanların giderek çeşitlenen ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır. Blockchain nedir makalemizin devamında bu teknolojinin sahip olduğu temel özelliklere değineceğiz.

1. Merkeziyetsizlik

Altyapısında blok zincir kullanan ya da doğrudan kripto borsalarında işlem gören blockchain coinleri tek bir merkez tarafından yönetilmezler. Kripto para projeleri ekip üyelerine ayrılan token miktarını belirleyebilir ve likidite gibi teknik hususlar ile kripto paranın birim fiyatının yönelimine yardımcı olur.

Merkeziyetsizlik sadece transfer işlemlerini onaylamak için sınırlandırılmamıştır. Blok zincir projeleri uygulamada mevcut olan tüm kaynakların yönetimini ve bu kaynaklara erişimi merkezsizleştirerek daha büyük ve daha adil bir şekilde hizmet etmelidir.

2. Değiştirilemezlik

Sanal dünyanın popülerleşmesiyle kişisel verilerin gizliliği son derece önemli bir hal almıştır. Blok zincir, kişisel verileri korumak şartıyla her işlemi saklar ve public olarak yayınlanmasına izin verir. Bu özellik, olası yasa dışı kazanılmış bir paranın ya da terör ile ilişkilendirilen bir ismin hangi kripto cüzdandan nereye para transferi yaptığını ifşa eder.

Cüzdanlar arası yapılan para transferleri değiştirilemeyeceği ya da saklanamayacağı için blok zincir tüm şeffaflığıyla 7/24 hizmet verebilir.

3. Hızlı İşlemler

Blok zincirler köklü firmalar tarafından çalışanlarına ödeme yapmak için de tercih edilmektedir. Popüler merkeziyetsiz veri tabanları 1-5 dakika arasında transfer işlemini onaylar ve alıcının cüzdanına yansıtır. Tüm bunları yaparken banka komisyon oranlarına nazaran ortalama 10 kat daha az komisyon keser.

Farklı blok zincirlerin 2024 yılı için geçerli transfer süresi aşağıdaki bölümde açıklanmıştır:

4. Konsensüs Mekanizması

Blockchain nedir tam anlamıyla anlamak için konsensüs mekanizmalarını öğrenmek gerekir. Blok zincirin merkeziyetsiz olabilmesi için kullanıcıların ya da yatırımcıların ağ içerisinde aktif görevli olması gerekir. Toplamda 8 farklı konsensüs mekanizması olsa da aralarından en popüler olanları Proof-of-Work (PoW) ve Proof-of-Stake (PoS)’dir.

Bitcoin, Dogecoin ve Litecoin gibi projeler Proof-of-Work işlem doğrulama sistemine sahiptir. Bu kripto paralar üzerinden pasif kazanç elde etmek isteyen kişiler sahip oldukları kazım ekipmanları, işlemcileri ya da ekran kartları ile madencilik yapması gerekir.

Ethereum, BNB ve Cardano gibi projeler ise Proof-of-Stake algoritmasını kullanır. Kazım yerine stake edilerek işlemlerin doğrulanmasını sağlayan bu yöntem hem çevre dostudur hem de her türden yatırımcının gelir elde etmesi için daha uygun bir seçenektir.

5. Şeffaflık

Blok zinciri, verileri finansal sistemlerde var olmayan bir şekilde açık/şeffaf hale getirir, bu nedenle birçok kişi blok zincirinin şeffaflık için yeni standart olarak kullanılabileceğini savunmaktadır. Ağ katılımcıları, bir blok zincirinin bloklarını, içeriklerini ve ilgili ayrıntılarını aramak gibi işlemlere erişme olanağına sahiptir.

Siber güvenlik söz konusu olduğunda bu, şüpheli verilere kolay bir şekilde erişilebileceği anlamına gelir. Bazı ünlü isimler derinlemesine analizlerin ve raporların güvenlik çözümlerinin olması gerektiği gibi çalıştığına dair yeterli güveni sağladığını iddia etse de geleneksel şirketler ilk etapta önyargıyla yaklaşabilir. Araştırmacılar, önümüzdeki 50 yıl içerisinde altyapısında blockchain teknolojisini kullanmayan şirketlerin azınlıkta kalacağını tahmin ediyor. 

Blockchain Teknolojisi Artıları ve Eksileri

Blockchain her ne kadar geleceğin teknolojisi olarak görülse de kısmen yeni olmasından kaynaklı bazı eksi özellikleri bulunmaktadır. Aşağıdaki bölümde araştırmacılar ve blok zincir kullanma tecrübesine sahip firma yöneticilerinin blockchain hakkındaki ortak görüşlerini aktardık.

Blockchainin en temel artı ve eksilerini açıkladığımıza göre şimdi geliştiricilerin nasıl blok zincir inşa edebileceğine geçelim.

Blockchain Ağı Nasıl İnşa Edilir?

Blockchain teknolojisine karşı sempatisi olan ve herhangi bir uygulama geliştirmek isteyen kullanıcıların öğrenmesi gereken belli başlı kodlama dilleri mevcuttur. Solidity, Rust ve Ruby blockchain geliştirme için en popüler ve yaygın olarak kullanılan dillerdir.

Bu diller, kendilerini blockchain geliştirme için çok uygun kılan çeşitli özellikler ve avantajlar sunmaktadır.

Solidity

Solidity, blockchain uygulamaları geliştirmek için en çok tercih edilen nesne yönelimli bir yazılım dilidir. 2014 yılında Gavin Wood tarafından tasarımı yapılan bu kodlama dili, başta Ethereum olmak üzere birçok kripto projesi tarafından kullanılmaktadır.

ECMAScript tabanlı (JavaScript, JScript ve ActionScript) yapısıyla kodlama dillerine hâkim yazılımcıların alışkın olduğu bir sözdizimine sahiptir. Yazılımcılar, Ethereum Sanal Makinesi (EVM) üzerinde ya da uyumlu herhangi bir sanal makine üzerinde bu kodlama dilini kullanabilir.

Rust

Rust, yaratıcı çözümler ve uygulamalar tasarlamak için yaygın olarak bilinen bir diğer yazılım dilidir. Bu dil, açık kaynaklı blok zincir geliştirmek için kısmen yeni olmasına rağmen birçok kişi tarafından kullanılmaktadır.

Polkadot, Solana, NEAR Protocol ve Zcash Rust programlama dilini kullanan en bilindik kripto projeleridir. Python, Java ya da Go dillerine benzer syntax yapısına sahip Rust, etkili bir yazılım iskeletine (framework) sahiptir. Bu yazılım dilinin temel artı ve eksi yönleri ise şunlardır:

Ruby

Ruby, blok zincirden ayrı olarak genellikle web tabanlı uygulamalar geliştirmek için uygun bir açık kaynak kodlu ve nesne yönelimli yazılım dilidir.  C ya da C++ gibi diller yerine yapı olarak Python’a çok daha fazla benzemektedir.

Ruby kodlama dili, 1990’ların ortalarında Yukihiro “Matz” Matsumoto tarafından Japonya’da geliştirilmiştir. Ruby en yaygın olarak web geliştirmede kullanılsa da blockchain, otomasyon, DevOps ve daha fazlası için de kullanılabilir.

Blok Zincir ile Alakalı İş Tanımları ve Ortalama Gelirler – 2024

2008 yılında ilk defa duyurulan Bitcoin ile beraberinde gelen blok zincir teknolojisi yeni iş kollarının oluşmasına sebep olmuştur. Aşağıdaki bölümde başta yazılımcılar, yöneticiler ve tasarımcılar olmak üzere Web3 ortamında hangi pozisyonlar altında çalışabileceğini aktardık.

İş tanımları dışında her bir pozisyon için global çapta verilen yıllık maaş tutarına aşağıdaki bölümde hazırlanan tablo üzerinden göz atabilirsiniz.

Blockchain Developer Nedir ve Sorumlulukları Neler?

Yazılımcılar, şüphesiz Web3 uygulamalarının var olabilmesi için en önemli kişilerdir. Blockchain developer nedir ve ne iş yaptıklarını açıklayacak olursak blockchain teknolojisi üzerinde dApp, akıllı sözleşmeler ve iç mimariyi oluşturan kişilere verilen iş tanımıdır.

Birden fazla blockchain teknolojisinin olduğu bir ortamda tek bir yazılım dili öğrenerek blockchain uygulamaları oluşturmak imkânsızdır. Blockchain nedir makalemizin başlarında da açıkladığımız gibi kişinin blockchain developer olarak çalışmaya başlaması için Solidity, Rust veya Ruby yazılım dillerinden herhangi birisini öğrenmesi gerekir.

Türkiye’de henüz blockchain developer arayan işletmeler bir elin parmağını geçmediği için iş imkânı düşük gözükebilir ancak yurt dışında yaygın olarak benimsenen remote çalışma modeli sebebiyle Türk yazılımcılar yurt dışına çalışabilir.

Blockchain Danışmanlığı Nedir ve Sorumlukları Neler?

Kripto paralar ile sınırlı kalmayan blockchain teknolojisi, sağlık, gayrimenkul, finans ve sigorta alanlarında kullanılmaktadır. Bu konuda işletmeler altyapısına nasıl blok zincirini entegre edeceğini bilmediği için blockchain danışmanları devreye giriyor.

Danışman olarak kişiler, blockchain entegrasyonu dışında büyüme stratejileri, potansiyel riskler ve yasal önerilerini yöneticilere iletmekle yükümlüdürler. Benzer pozisyon iş ilanlarından öğrendiğimize göre kişinin sahip olması gereken en temel özellikler teknoloji, analiz, programlama ve inovasyon alanlarında üst düzey bilgiye sahip olmasıdır.

Her Web3 şirketi yeni özellikler denemeden önce olası riskleri görmek için bir danışmandan fikir alır. Bunun anlamı her start-up ya da köklü firmanın blockchain danışmanına ihtiyaç duymasından kaynaklı kolay bir şekilde iş bulma fırsatının mümkün olmasıdır.

Blockchain UX/UI Tasarımcısı Nedir ve Sorumlukları Neler?

Web tabanlı uygulamaların görünen ve görünmeyen yüzünü tasarlayan tasarımcılar için kullanılan UX/UI tasarımcılarına DeFi dünyasında da fazlasıyla ihtiyaç duyulmaktadır. Merkezi olmayan finansın geleceğini inşa etmek için kendisine güvenen ve görev odaklı çalışacak kişiler için ‘Blockchain UX/UI tasarımcısı’ uygun bir roldür.

Bu rol için ideal aday, inisiyatif almalı ve yapacağı tüm işleri sahiplenmeli, hızlı tempoda çalışabilmeli ve gerektiğinde gelişen ihtiyaçlara hızla uyum sağlamalıdır. Firmaların büyük bir kısmı blockchain UX/UI tasarımcılarının Photoshop, Figma, Ethereum Sanal Makine (EVM) ve CosmWasm kavramları ve teknolojilere karşı yatkın olmasını beklemekte.

UX alanında iyi olmak için site ziyaretçisinin gözünden analizler yapılmalı ve yapılacak tasarımın yanı sıra sosyoloji ve psikoloji bilgisi olması gerekir.

Web 3.0 Teknolojileri ile Alakalı Yeni İş Tanımları ve Ortalama Kazançları – Detaylı Tablo

Blockchain Teknolojisi ile Alakalı Terimler ve Anlamları

• Kriptografi: Kriptografi, iki kişi arasında gerçekleştirilen işlemlerin önemli numaralarını alıcı ve verici dışında kimsenin göremeyeceği şekilde bilgiyi gizleme bilimidir. Kriptografik uygulama, düz metni şifreli metne dönüştürmek için bir şifreleme algoritması kullanmayı gerektirir. Başta blok zincir teknolojisi olmak üzere birçok farklı alanda kriptografiden faydalanılmakta.
• Hash: Hash, herhangi bir uzunluktaki bir giriş dizesini alıp sabit uzunlukta bir çıkış dizesine dönüştüren matematiksel bir fonksiyondur. Sabit uzunluktaki çıktı hash değeri olarak bilinir.
• Akıllı Sözleşme: Akıllı sözleşme, blok zincirin başarılı bir şekilde çalışmasını sağlamak adına çalışan programlara verilen genel isimdir. Akıllı kontratlar ağ içerisinde yapılacak tüm işlemleri izlenebilmesini ve değiştirilememesini sağlar.
• dApps: dApps, merkezi olmayan tüm uygulamalara verilen genel bir isimdir. Günümüzün dApp’leri mevcut Web 2.0 sistemleri ile Web3 arasında bir köprü görevi görmektedir. Bunun anlamı kullanıcıların geleceğin uygulamalarına Google Chrome veya Firefox gibi geleneksel Web tarayıcıları aracılığıyla erişilebileceği anlamına gelir.
• Halving: Halving, kripto madenciliğinin bir sonucu olarak dolaşıma giren yeni kripto sayısının yarı yarıya azaldığı periyodik bir olaydır. Bitcoin için örnek verecek olursak her 4 yılda bir madencilik ödülleri azalır ve BTC’nin arz oranı korunmuş olur.
• Düğüm: Telekomünikasyon ve yazılım mühendisliğinde “düğüm”, birbirine bağlı daha kapsamlı bir ağ bileşenini ifade eder. Kripto ekosisteminde ise düğüm, her bir işlemi doğrulamak ve onaylamak için blok zincirinin algoritmasını çalıştıran bileşenlerden biridir.

Blok Zincir ve Uyumlu Sektörler

Blockchain, Web3 sektörünün en dikkat çekici teknolojilerinden biri olup geleneksel teknolojileri daha modern ve merkeziyetsiz olmalarını sağlayacak altyapıya sahiptir. Blockchain nedir başlıklı rehberimizin başlarında da açıkladığımız gibi start-up projelerinden kurumsal firmalara kadar herkes blockchain teknolojisini kullanabilir.

Okuyucularımız için aşağıdaki bölümde blok zincirin en yaygın kullanıldığı sektörleri ve ne tarz kolaylıklar sağladığına göz atacağız.

Sağlık

Sağlık, ülkeler için ödün verilmemesi ve merkezi yönetim bütçesinin önemli bir kısmının ayrılması gerekilen bir sektördür. Halihazırda Malta ve Estonya gibi orta sınıf ülkeler sağlık ile ilişkili çoğu kurumda blockchain altyapısını kullanmaktadır.

Kişisel verilerin korunumu her alanda olduğu gibi sağlık alanında da önemlidir. Bulut tabanlı ya da geleneksel veri tabanları %100 güvenli değildir ve blockchain, hastaların ve doktorların verilerini şifreleyerek ağ içerisinde depolamakla kalmayıp aynı zamanda sağlık ekipmanların ve ilaçların güvenle yönetimi konusunda da yeni nesil bir ağ protokolü sunar.

Kolluk Kuvvetleri ve Güvenlik

Blockchain teknolojisi ile beraber gelen merkeziyetsizlik kişilerin özgürce işlemlerini yapmasına yardımcı olsa da kötü niyetli kişiler tarafından farklı amaçlar için kullanılabilir. Kolluk kuvvetlerin merkeziyetsiz olan bir sistemde şüpheli kişileri tespit etmesi zor olacaktır fakat bilişim departmanları blockchain teknolojisi hakkında kendilerini geliştirmektedirler.

Blok zincir ağının nasıl çalıştığından bahsettiğimiz gibi bir işlem gerçekleştirildiği andan itibaren değiştirilemez ya da güncellenemez. Kolluk kuvvetleri şüphelinin cüzdan adresini tespit ettiği andan itibaren hangi cüzdanlara para transferi yaptığının izini sürebilir ve gerekli kanıtları toplayarak suçluyu suçüstü yapabilir.

Blockchain ağını kullanan suçluları tespit eden kolluk kuvvetleri gelecek yıllarda bilişim departmanı içerisinde hizmet vermek yerine kendilerine ait yeni oluşacak bir departman çatısı altında çalışması olasıdır.

Medya

Medya sektöründe işletmelerin elde ettiği kâr oranı yıldan yıla artış göstermesi için uzun vadeli anlaşmalar kadar mikro ödemeler de önemlidir. Geleneksel ödeme araçları çoğu zaman çeşitli nedenlerden ötürü minimum anlaşma tutarı belirler. Blockchain ile birlikte 1$’dan daha düşük bir para transferi mümkün olduğundan işletmeler reklam anlaşmalarında yeni bir yöntem uygulamaya başlayabilir.

Sanatçılar için de blockchain etkili bir çözüm olabilir. Her sanatçı eserini korumak ve çalınmasını önlemek ister. Sanatçılar bunu çoğu zaman hukuki yollarla sağlıyor olsa da süreç bir hayli zaman alır. Blockchain ile birlikte sanatçılar doğrudan müşterilerine sanatlarını satabilir ve herhangi bir aracı kurum kullanılmadığı için düşük komisyon oranı ile ücretini teslim alabilir.

Gayrimenkul

Gayrimenkul yatırımı her yıl gözde yatırım araçlarından biri olmuştur. 2024 yılında ortalama her ay 80 bin konut satılıyor olması sektörün canlı olduğunu ispatlar. Canlı bir sektörde doğru konumdaki bir gayrimenkule yatırım yapmak kadar doğru bir satıcı ile iletişime geçmek de önemlidir.

Birçok insan sahte satıcıların oyunları ile dolandırılıyor ve blockchain, alıcıları dolandırıcılardan korumak adına %100 başarılı bir altyapı sunar. Her bir tapu blockchain ağında NFT olarak saklanabilir ve fiziksel olarak satılan bir gayrimenkul sonrası tapunun NFT versiyonuna da sahip olabilirsiniz. Bu sayede alıcı kendisinden önce gayrimenkulün kaç kişi tarafından satın aldığı gibi bilgilere erişebilir internet ortamında var olan bir tapusu olabilir.

Bankacılık ve Finans

Bankacılık sistemi, gelişmiş ülkelere nazaran Türkiye’de oldukça kaliteli bir şekilde hizmet veriyor olsa da Web3 kullanıcıları için eski bir yöntem olarak görülür. Banka gibi aracı kurumlar kişilerin para transferi yapması için hesap oluşturmasını, fiziksel karta sahip olmasını ve gerekli belgeleri sisteme yükleyip onaylanmasını ister. Blockchain ise sadece düğümler yoluyla işlemleri doğrular ve dakikalar içerisinde para transferini onaylar ve transferi gerçekleştirir.

Kripto para ile para transferi henüz çeşitli kripto platformları ve borsaları üzerinden sağlanıyor olsa da Goldman Sachs, J.P Morgan ve İsviçre Merkez Bankası altyapısında blockchain kullanmaya başlamıştır.

Blok zinciri nedir rehberimizin devamında bu teknolojinin güvenilir olup olmadığına ve hangi ülkeler tarafından olumlu karşılandığına göz atacağız.

Blok Zincir Teknolojisi Güvenilir Mi?

Geleneksel teknolojilerde hem güvenlik hem de yüksek oranda gizlilik elde etmek zor olsa da blok zinciri, verilerin değiştirilmeyeceği “açık anahtar altyapısı” aracılığıyla gizliliği sağlar. Blockchainin giderek popülerleşmesi ağın sahip olduğu yükü arttırmaz aksine bir o kadar daha güvenilir hale gelir.

Bir diğer önemli husus ise enflasyon ile mücadelede blockchainin önemidir. Türkiye gibi çift haneli enflasyon oranları ile mücadele eden ülkeler, blockchain tabanlı sanal varlıkları resmi para birimi olarak nitelendirmesi yabancı ülke vatandaşlarının güvenini kazanmasına yardımcı olacaktır.

Bunun ana nedeni, blok zincir teknolojisinin her alım satım işlemini kaydetmesi ve public olarak paylaşması yabancı yatırımcının manipüle edilmesini önleyecektir. Halihazırda El Salvador ve Orta Afrika Cumhuriyeti Bitcoin’i yasal para birimi olarak nitelendirmiş olup gelecek yıllarda bazı ülkelerin de benzer kararlar alması bekleniyor.

En Popüler Blockchain Coinleri Nelerdir?

20 binden fazla kripto para blockchain altyapısı üzerine inşa edilmiştir ve bunlardan sadece %1’i gelecek 10 yılda gelecek vadettiği hesaba katılırsa yatırımcıların bir hayli dikkatli olması gerekir.

Aşağıdaki bölümde teknik dokümanının içeriği, ekip üyelerinin vizyonu ve hedefleri göz önünde bulundurulduğunda en popüler blockchain coinleri neler olduğu aktarılmıştır. Blockchain nedir rehberimizin devamında bu coinlere yakından bakalım.

1. Bitcoin – En Popüler Blockchain Coini

Bitcoin, dünyanın hem ilk kripto para birimi hem de ilk blockchain tabanlı sanal varlıktır. Aktif olarak binlerce tokenin üzerinde çalıştığı Bitcoin blok zinciri, PoW konsensüs mekanizmasını kullanmaktadır. Bu mekanizma, madenciler tarafından işlemlerin onaylanmasını ve karşılığında da kripto kazanmasına izin verir.

Günümüzde Bitcoin blok zincirine olan ilgi giderek azalıyor ve bunun en temel nedenleri arasında yoğun enerji harcamasından kaynaklı çevre dostu olmaması ve yakın gelecekte gerçekleşecek Bitcoin halving ile kazım yoluyla kazanılacak ödüllerin düşmesi geliyor.

Bitcoin aynı zamanda eşler arası (Peer-to-Peer) işlemleri kullanarak herhangi bir aracı kuruma gerek kalmadan finansal işlemleri gerçekleştirir. Ağın yoğunluğuna bağlı olarak blockchain işlem ücretleri değişkenlik gösterse de günümüzde her bir Bitcoin transfer işleminde 4,74$ sabit komisyon kesilir.

2. Ethereum – Hisse İspatı (PoS) Konsensüs Mekanizmasını Kullanan Altcoin

Bitcoin’e göre daha çevre dostu, uygun komisyon oranları ve daha tecrübeli ekibe sahip olmasından kaynaklı Ethereum blok zinciri bir hayli beğeniliyor. Ethereum 2022 yılına kadar Bitcoin gibi PoW coini iken topluluk tarafından aldığı şikayetler ve geri bildirimler sonrası Ethereum 2.0 güncellemesi ile bir PoS coini olmuştur.

Ethereum geliştiricilerinden oluşan geniş bir topluluk, ağı iyileştirmek ve yeni uygulamalar geliştirmek için sürekli olarak yeni yollar arıyor ve bunun farkında olan kripto start-up projelerinin büyük bir kısmı Bitcoin yerine kendilerine ait kripto paraları Ethereum zinciri üzerine inşa etmeyi tercih ediyor.

Bitcoin’e oranla karbon ayak izini %99,9’a varan oranda azaltan Ethereum, güncel olarak her bir kripto transfer işleminde 0,50$ komisyon keser.

3. Solana – Açık Kaynak Kodlu ve Merkeziyetsiz Blok Zincir Platformu

Popüler blockchain coinleri listemizin son sırasında yer alan Solana, açık kaynak kodlu olup Proof-of-History (PoH) konsensüs algoritmasını kullanan bir ekosistemdir. Bu algoritma, Solana’nın zincir içerisindeki blokları tanımlamak için zaman damgası (timestamp) kullanmasını içeriyor.

Birçok farklı kaynakta Ethereum alternatifi olarak görülen Solana blockchainin en beğenilen yanı saniyede 30 bin işlemi gerçekleştirmesiyle blok zincirleri arasında en hızlı protokole sahip olmasıdır. Ethereum’un saniyede 15 ila 20 arasında işlemi gerçekleştirdiği göz önünde bulundurduğunda Solana’nın altyapısal olarak daha güçlü olduğu söylenebilir.

Aynı zamanda cross-chain uyumlu olmasından kaynaklı farklı blok zincir ağları ile kolayca entegreli çalışması da yazılımcılar için gayet tatmin edici bir özelliktir.

Sonuç – Blockchain Nedir?

Business 2 Community olarak blockchain ya da Türkçe anlamıyla blok zinciri nedir ve hangi alanlarda kullanılabileceği açıkladığımız bu rehberimizde yeni nesil teknoloji ile beraberinde gelen iş tanımları ve ortalama yıllık maaş bilgisinden en popüler blockchain coinleri neler olduğuna kadar birçok hususa değindik.

Blok zincir teknolojisine karşı sempati duyan her yazılımcı Solidity, Rust ve Ruby başta olmak üzere çeşitli kodlama dilleri üzerinden blockchain tabanlı uygulamalar geliştirebilir. Sıfırdan akıllı sözleşmeler geliştirmek için kişiler Udemy üzerinden çeşitli kursları satın alabilir ya da YouTube’den paylaşılan ücretsiz kursları izleyebilir.

Referanslar

Evervault

Web3.Career

Oecd

Deloitte

Blockchain Nedir Sıkça Sorulan Sorular