Blok Zinciri Parçalama Nedir ve Nasıl Çalışır?

Business2Community olarak, blok zinciri parçalama nedir sorusuna yanıt arayanlar için kapsamlı bir rehber hazırladık. Blok zinciri parçalama, ağların daha fazla işlem kapasitesine ulaşabilmesi için blok zincirinin daha küçük blok zincirlerine, yani parça zincirlerine bölünmesi tekniğidir. 

Ethereum, Polkadot ve Cosmos gibi birçok blok zinciri platformu, ağlarının kapasitesini artırmak amacıyla bu tekniği kullanıyor. Bu rehberde, blok zinciri parçalamanın nasıl çalıştığını, karşılaşılan temel zorlukları ve veritabanı ile blok zinciri parçalama arasındaki farkları ele alacağız.

Şimdi, blok zinciri parçalama nedir sorusunu daha derinlemesine inceleyelim ve bu yenilikçi teknolojinin işleyişine yakından bakalım.

Blok Zinciri Parçalama Nedir?

Blok zinciri parçalama, bir blok zincirinin daha küçük parçalara, yani parça zincirlerine bölünmesi işlemidir. Bu teknik, ağın ölçeklenebilirliğini artırmayı ve daha fazla işlem kapasitesine ulaşmayı amaçlar. 

Blok zinciri parçalama, Ethereum, Polkadot ve Cosmos gibi birçok popüler blok zinciri platformu tarafından kullanılmaktadır. Bu sayede, ağlar daha hızlı ve verimli çalışabilir, işlem hızı artar ve blok zincirlerinin ölçeklenebilirlik sorunları çözülür.

Blok zinciri düğümleri (Node) ağdaki tüm işlemleri işlemekten sorumludur. Dolayısıyla, her düğümün tüm işlemleri işlemeyi başarması gerektiği anlamına gelir. İşte bu noktada parçalama devreye girer.

Parçalama, düğümlerin tüm blok zincirini doğrulama ve saklama gerekliliğini ortadan kaldırır. Bu yöntemle, iş yükü tüm düğümler arasında bölüştürülür, yani düğümler belirli parçalara atanır. 

Her parça, kendi doğrulayıcıları, verileri ve akıllı sözleşmeleri ile benzersizdir. Bu da her parçanın işlemleri bağımsız olarak işleyebilmesini sağlar.

Bu bilgi paralel işleme sistemi, ağın saniye başına daha fazla işlemi onaylamasına yardımcı olur. Kısacası, parçalama, doğrusal işlem işleme sisteminin yerine paralel bir modeli getirir.

Parçalamanın en büyük avantajlarından biri, İş Kanıtı (PoW) ağlarının ölçeklenebilirlik sorununu çözme potansiyeline sahip olmasıdır.

Blok Zinciri Parçalama Nasıl Çalışır?

Yukarıda belirtildiği gibi, birçok blok zinciri, parçalama tekniğini denemektedir. En iyi örnekler arasında Ethereum, Polkadot ve Cosmos bulunur. Aşağıda blok zincirlerinin parçalamayı nasıl kullandığını detaylı bir şekilde açıkladık.

Ethereum Parçalama

Ethereum, İş Kanıtı’ndan (PoW) Hisse Kanıtı’na (PoS) geçiş yaptıktan sonra parçalama tekniğini denemeye başladı. Aslında, parçalama Ethereum 2.0 güncellemesinin bir parçası haline geldi. 

Ethereum’un parçalama tasarımı “danksharding” olarak adlandırılır. Danksharding, standart parçalama yönteminden farklıdır. Bunun sebebi, birleşik bir pazar ücreti yaklaşımı kullanır. 

Örneğin, ağ birden fazla blok önericisine dayanmaz, sadece bir tane önericiye dayanır. Danksharding, Ethereum’un PoW’dan PoS’a geçişini kolaylaştırmayı ve parça zincirlerinin sorunsuz çalışmasını sağlamayı amaçlar. 

PoS mekanizması, enerji tüketimini azaltan ve madencilik ihtiyacını ortadan kaldıran bir konsensüs algoritmasıdır. En iyi Proof of Stake coinleri için detaylı rehberimize göz atabilirsiniz.

Ethereum 2.0’da parçalaması ise şu şekildedir; ağ, her biri işlemleri bağımsız olarak işleyebilen 64 parçaya bölünür.

Polkadot Parçalama

Polkadot, farklı ağlar arasında birlikte çalışabilirlik sağlamayı amaçlayan çoklu zincirli bir protokoldür. Aynı zamanda bir parçalanmış blok zinciridir, bu da işlemlerin paralel olarak işleneceği anlamına gelir.

Polkadot, “parachain” adı verilen farklı parçalardan oluşur. Her parachain, ana ağı olan “Relay Chain”e bağlıdır. Parachainler ayrıca BTC ve ETH gibi harici ağlara da bağlanabilir. Parachainler sayesinde, Polkadot saniyede 1.000’e kadar işlem gerçekleştirebilir. 

Her parachain, belirli bir kullanım amacına hizmet etmek üzere tasarlanmıştır. Ayrıca, diğer parachainlerle veri paylaşabilir ve kendi yerel para birimine sahip olabilir. Bu yazı itibarıyla, Polkadot 100’e kadar parachain işleyebilir.

Cosmos Parçalama

Cosmos, blok zinciri ağlarının ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmeyi amaçlayan bir blok zinciridir. Cosmos’taki parçalar, bağımsız çalıştıkları için “bölgeler” olarak adlandırılır. 

Bölgeler, kendi kendini doğrulayan ve kendi kendini yöneten bir model kullanır ve yalnızca Cosmos Hub ile iletişim kurarlar. Bu da kullanıcıların herhangi bir bölgeye bağlanabilmesini sağlar.

Bölgeler, Hub’a yan zincirler aracılığıyla bağlanır. İşlem onaylandıktan sonra, orijinal zincirdeki kripto yakılır. Ardından, alıcı zincir yeni bir token üretir. Bölgelerin en büyük dezavantajı ise ortak bir güvenliğe ihtiyaç duymalarıdır.

Parçalamanın Zorlukları

Blok zinciri parçalama nedir sorusunu öğrendiğinize göre, şimdi de bu tekniğin karşılaştığı temel zorluklara göz atalım.

Güvenlik

Parçalar, siber saldırılara karşı savunmasızdır. Bunun sebebi, her bir parça işlemleri bağımsız olarak işleyebildiği için her bir parça saldırıya uğrayabilir. Bu da veri kaybına yol açabilir. 

Ayrıca, saldırıya uğrayan bir parça, ana blok zincirini etkileyebilecek kötü niyetli işlemler içerebilir. Hacker’lar, işlemlerin yürütülme sırasını manipüle edebilir.

Karmaşıklık

Parçalama, sürekli izlemeyi gerektiren karmaşık bir tekniktir. Geliştiricilerin ayrıca ne zaman bir parçayı blok zincirine ekleyeceklerini belirlemeleri gerekir. 

Blok zincirine birden fazla parça eklemek, beceri ve bilgi gerektiren zor bir iştir. Buna ek olarak, geliştiriciler, çift harcamayı önlemek ve tutarlılığı sağlamak için çapraz parça işlemlerini de işlemelidir.

Veri Kullanılabilirliği Sorunları

Parça doğrulayıcılar, yalnızca kendi parçaları içindeki işlem verilerini saklayabilir. Bu, diğer doğrulayıcıların ve parçaların kurallara uyduğunun garantisi olmadığı anlamına gelir. 

Geliştiricilerin, verilerin bütünlüğünü korumak için kriptografik kanıtlar ve veri çoğaltma gibi teknikler kullanmaları gerekir.

Veritabanı Parçalama ile Blok Zinciri Parçalama Arasındaki Farklar

Veritabanı parçalama ile blok zinciri parçalama arasındaki farklar, aşağıdaki tabloda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

Sonuç – Blok Zinciri Parçalamanın Geleceği

Blok zinciri parçalama nedir? Blok zinciri parçalama, blok zincirinin daha küçük parçalara bölünerek bu parçaların bağımsız olarak çalışmasını sağlayan bir süreçtir.

Bu yöntemin amacı, blok zincirlerinin ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek, ancak bu sırada blok zincirlerinin merkeziyetsiz yapısını korumaktır. Ethereum, Polkadot ve Cosmos gibi birçok önemli blok zinciri, parçalamayı uygulamaya başladı. Ancak, parçalamanın güvenlik riskleri, karmaşıklığı ve veri kullanılabilirliği sorunları gibi bazı dezavantajları da bulunmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular