Ethereum Sanal Makinesi Nedir? EVM Nasıl Çalışır?

Ethereum Sanal Makinesi nedir sorusu artık kripto para dünyasına yeni adım atan acemilerin de merak konusu.

Ethereum Sanal Makinesi veya EVM, Ethereum ağının merkezidir. Blok zinciri teknolojisinin çehresini yeniden şekillendirir. Ethereum Sanal Makinesi yalnızca Ethereum’a hizmet eder, ancak önemi kendi yerel ağının ötesine geçer.

Aslında birçok blok zinciri ağı, büyüyen geliştirici ve dApp ekosistemi nedeniyle EVM uyumlu olmaya çalışmaktadır.

Blok zinciri terimleri her ne kadar karışık olsa da bu yazımızda Business2Community olarak, EVM konusu hakkında daha sade bir dille tüm merak edilenleri aşağıda sizler için derledik.

Ethereum Sanal Makinesi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Ethereum Sanal Makinesi, Ethereum üzerinde akıllı sözleşmeler yürütmek için kurucu ortak Gavin Wood tarafından tasarlanmış özel bir yazılımdır. BTC’nin aksine, geliştiriciler eşler arası (P2P) bir dijital ödeme ağı oluşturmaya odaklanmamıştır. Bunun yerine, web’in tüm yönlerini “merkezsizleştirmek” için blok zinciri teknolojisini kullandılar.

Ethereum’un yerel programlama dili Solidity’dir. Ethereum Sanal Makinesi, diğer uyumlu dillerde de yazılmış kodu işler ve yürütür. Ethereum geliştiricileri akıllı sözleşmelerini EVM’nin uygulayabileceği bayt koduna derler. Ortaya çıkan kod, blok zincirine yerleştirildikten sonra artık değişmez olur.

Yürütülebilir kod içeren Ethereum adresleri, işlemlerin gönderildiği hedeflerdir. İşlemler, çalıştırılabilecek koda sahip Ethereum adreslerine gönderilir. İşlemler EVM’ye kodu çalıştırmasını söyler, bu da Ethereum durumuna ulaşmasını ve değiştirmesini sağlar.

Tüm bunların sonucunda DeFi, NFT’ler ve daha fazlası gibi pek çok şey yapabilen dApp’ler oluşturmayı mümkün kılar. Ethereum Sanal Makinesi, blok zincirinin istikrarını korumak için Ethereum ağındaki tüm düğümlerin işlemlerin durumu nasıl değiştirdiği konusunda hemfikir olmasını sağlar. Ayrıca EVM, Ethereum Virtual Machine’nin kısaltılmış halidir.

Ethereum Sanal Makinesi Ne İçin Kullanılır?

EVM çok sayıda önemli rolü yerine getirir. Turing-complete olduğu için, yeterli enerji, zaman ve açıkça tanımlanmış talimatlar olduğu sürece EVM’nin her türlü sorunu ele alması mümkündür. Böylece, makine akıllı sözleşmeleri kendi iradesiyle kavrar ve yerine getirir.

Ek olarak, bir sözleşme farklı bir kişi tarafından ve farklı bir yerde kullanılsa bile EVM aynı girdi için aynı çıktıya sahiptir. Dahası, EVM akıllı sözleşmelerin yürütülmesinin güvenli olmasını sağlayan ayrı bir ortamda çalışır.

EVM’nin Artıları Ve Eksileri

Ethereum Sanal Makinesi nedir sorusunu cevaplandırdıktan sonra artılarını ve eksilerini gözden geçirelim. Önce avantajlarından bahsedelim.

Akıllı sözleşmeler bir kez yazılabilir ve daha sonra birden fazla platformda yürütülebilir, bu da tek bir sözleşmenin çeşitli bilgi işlem ortamlarında çalışmasını sağlar. Buna ek olarak, dağıtılmış mutabakat, bireylerin kişisel bilgisayarlarından aynı programı yürütmelerini sağlar. Ağın her zaman bir anlaşmaya varabilmesi gerektiğinden, bireysel düğüm arızaları söz konusu olduğunda sistem daha dayanıklıdır.

Ayrıca, kodun yapısı nedeniyle olası çatışmalar hakkında herhangi bir endişe duymadan aynı anda birden fazla düğümü değiştirebilirsiniz. Öte yandan EVM, hesaplamalarının diğer görevleri aksatmayacağını veya kişisel dosyalara erişmeyeceğini garanti eder.

EVM için yazılan akıllı sözleşmeler, Ethereum’un tüm durumlarına erişme yeteneğine sahiptir ve bu da öngörülebilir bir işleme yaklaşımı sağlar. Ethereum Sanal Makinesi, durum tabanlı sözleşmelerin ve dApp’lerin geliştirilmesine olanak tanıyarak dağıtık ağlar arasında tekdüzelik sunar ve dayanıklı depolamaya kolay erişim sağlar.

Ethereum Sanal Makinesinin blok zincirindeki bazı dezavantajları şunlardır:

Ethereum ağında yapılan her işlemin gerçekleştirilmesi için ETH tokenleri ile ödenmesi gereken ücretler (gas) vardır. İşlem hesaplaması ne kadar karmaşıksa, gas maliyeti de o kadar yüksek olur. Önemli ağ tıkanıklığı, gas fiyatlarında ek artışlara yol açar. Buna ek olarak, verilerin depolanması 3 TB’ı aşabilir ve bu da masrafların artmasına neden olabilir.

EVM ile temel etkileşim basittir. Ancak akıllı sözleşmeler hazırlamak ve bunların güvenliğini sağlamak ileri düzeyde teknik uzmanlık gerektirir. Zayıflıkları azaltmak için programlama dillerinin ve blok zinciri teknolojisinin tam olarak kavranması gerekir.

EVM Hakkında Önemli Notlar

Turing Bütünlüğü: Ethereum’u kapsamlı araştıranlar bu konuyla karşılaşmıştır. Bitcoin gibi diğer blok zincirlerinin aksine, Ethereum’un Turing Bütünlüğü (Turing Completes) olması, her türlü mantığı çalıştırabilmesini sağlar.

Uyumluluk: EVM uyumlu tek blok zinciri Ethereum değildir. Birçok Katman 1 (Layer 1) ve Katman 2 (Layer 2 ) zinciri EVM uyumludur. bu da sözleşmelerin taşınması ve dağıtılması veya tokenlerin farklı zincirler arasında aktarılması sürecini basitleştirir. Polygon, BNB Smart Chain, Avalanche ve birçok çeşitli örnekler mevcuttur.

Merkeziyetsizleştirme: Geliştiricilerin Ethereum platformunda dApp’leri (merkeziyetsiz uygulamalar) kolayca dağıtmasına olanak tanıdığı için EVM’nin temel bir özelliğidir.

Ethereum Sanal Makine Mimarisi

Aşağıda sizlere kolaylık sağlamak için bir EVM’nin temel unsurlarını kısa kısa anlattık:

EVM Uyumluluğunun Önemi

Ethereum Sanal Makinesi nedir sorusuna cevap verdiğimiz makalemizde EVM uyumluluğunun önemine değinmeden olmaz. Ethereum, dünyada halka açık blok zinciri ağı olarak büyük önem kazanmıştır ve platformu oluşturmuştur. Yani EVM’nin kriptoda sektöründeki anlamı çok büyüktür.

EVM, güçlü bir “dünya bilgisayarı” olarak işlev görecek şekilde inşa edilmiştir. Birçok blok zinciri ağı ve hatta en iyi kripto ICO projeleri EVM uyumlu olacak şekilde oluşturulmuştur. Yani bu projeler Ethereum akıllı sözleşmelerini yürütebilirler.

Ethereum ve onunla birlikte çalışan diğer birçok zincir uyumlu olduğu için geliştiricilerin akıllı sözleşmelerini hepsinde kullanması kolaydır. EVM uyumlu bu ağların büyümesi ve birçok kişi tarafından kullanılabilmesi için, devasa Ethereum kullanıcı havuzuna bağlanabilmeleri gerekir.

Bu makine çeşitli sektörleri tamamen dönüştürmeyi başarmıştır. Büyük yeteneği sayesinde merkeziyetsiz uygulamaları (dApps) ve akıllı sözleşmeleri sorunsuz bir şekilde çalıştırmıştır. Bu nedenle gelecekte daha yaygın olacağı düşünülmektedir.  çalıştırarak

Ethereum Sanal Makinesi’nin neler yapabileceğini merak ediyor ve EVM ile çalışmak istiyorsanız bu bağlantıdan adımları takip edebilirsiniz.

EVM Blok Zinciri Listesi

EVM uyumlu zincirleri bir listesi aşağıda yer almaktadır:

Ethereum Sanal Makinesi’nin Geleceği

Ethereum Sanal Makinesi nedir konusunda bilgi edinmek, onun geleceği hakkında da meraklanmanıza neden olur. Blok zinciri teknolojisi alanı her zaman gelişiyor olsa da EVM kapasitesini artırmak için yeni trendlere uyum sağlıyor.

Çoğu zaman insanlar Ethereum’un eski şaşaalı günlerinin devam edip etmediğini merak ediyor. Ethereum ölmekten çok uzak gibi gözüküyor ancak bazıları birkaç rakibinin hızı ve iyileştirmeleri göz önüne alındığında geleceği konusunda endişeli. Ethereum hala blok zinciri teknolojilerinin ön saflarında yer alıyor. Ethereum fiyat tahmini ve görüşlerine göre 2025 yılında 5 bin 600 dolara kadar yükselebileceği söyleniyor.

Ölçeklenebilirliği artıran Katman 2 çözümleri arasında zk-rollup’lar ve iyimser rollup’lar zincir dışı işlemleri ele alır. Böylelikle Ethereum ana ağına tek bir kanıt sağlar.

Topluluklar tarafından yönlendirilen gelişim ve sürekli iyileştirme, EVM’nin genişleyen alanını tanımlar. EVM güvenliğini, performansını ve uyarlanabilirliğini artırma isteğini gösteren geliştirmeler ile optimizasyonlar için bir teklif vardır. O da Ethereum İyileştirme Önerileri’dir (EIP’ler).

Ayrıca,  EVM’nin geleceği Ethereum’un yol haritasıyla yakından ilişkilidir ve aşağıdakiler gibi önemli hususları içerir:

Ethereum Sanal Makinesi Nedir? – Sonuç

Açılımı Ethereum Virtual Machine olan EVM, özellikle akıllı sözleşmeler ve merkeziyetsiz uygulamalar (DApps) alanında kilit bir noktadadır. Blok zinciri ekosisteminin geliştirilmesi ve genişletilmesinde önem arz eder. Bir bulut bilgisayar da denebilir.

Ethereum aslında temel bir bilgisayar bilgisi olan kişilerin anında kullanabileceği bir sanal makine oluşturmak istemiştir ve EVM’yi böyle ortaya çıkarmıştır. Kodu güvenli ve değişmez bir şekilde yürütme yeteneğinin yanı sıra çok yönlü bir tasarımı vardır. Bu nedenle Ethereum ağında yenilik ve büyük bir benimsemenin önünü açmıştır.

EVM, çeşitli kullanım alanları olan akıllı sözleşmelerin oluşturulmasına olanak sağlamıştır. Bunlar arasında merkeziyetsiz finansal sistemler, oyun ve uygulamalar yer alır. Birçok kişi tarafından dezavantaj olarak görülen “gas” ilkesi, kötüye kullanımı önlemiş ve ağ verimliliğini sağlamıştır.

EVM’nin mimarisi arasında durum, alan, EVM kodu, gas ve işlemler yer alır. Makinenin birçok avantajı varken yukarıda bahsettiğimiz gibi dezavantajları da bulunur.

BNB Chain ya da Avalanche gibi diğer birçok zincir EVM uyumlu olmaya çalışması ne kadar önemli bir makine olduğunu gösterir. Ethereum 2.0 gibi yükseltmeler, EVM’yi blok zinciri teknolojisinin evriminde merkezi bir parça olarak tutar. Ayrıca verimliliği artırmayı ve zorlukların üstesinden gelmeyi amaçlar.

Ethereum Sanal Makinesi ile ilgili Sıkça Sorulan Sorular