Kripto para dünyasında pek çok coin seçeneği olduğu aşikar. Her ne kadar Bitcoin en popüler coin olarak gözüküyor olsa da, stablecoinler de aslında bir o kadar popüler. Ancak piyasada tek bir stablecoin olmaması, zaman zaman kafa karışıklığına da yol açabiliyor. Eğer siz de bir borsada stablecoinler arasında FDUSD’yi gördüyseniz ve ‘FDUSD nedir?’ diye merak ettiyseniz, bu yazıda aradığınız yanıtları bulabilirsiniz.
Business 2 Community olarak hazırladığımız bu yazıda, First Digital Limited şirketinin stablecoini olan FDUSD’nin nasıl çalıştığını, ne olduğunu, avantajları ile olası risklerine detaylı bir şekilde değinerek sizlere coin hakkında kapsamlı bir kılavuz sunacağız.
FDUSD Nedir? (First Digital USD)
FDUSD nedir sorusuna hızlıca cevap vermemiz gerekirse, Hong Kong merkezli bir finans şirketinin çıkarttığı bir stablecoin olduğunu görüyoruz. Her stablecoinde olduğu gibi FDUSD coin de dolara 1:1 oranında endeksli. Ancak stablecoin nedir bilmiyorsanız bu konuda hazırladığımız ilgili yazıya da göz atmalısınız.
First Digital Labs resmi sitesinde FDUSD coinin dolara endekslenirken nakit veya nakit benzeri varlıklar ile desteklendiğini belirtmiş. Hatta bu varlıklar iflas korumalı saklama yapılarında tutularak da bu endeksin bozulmaması amaçlandığı belirtilmiş. Bu yapıları da kısaca şu şekilde özetleyebiliriz, şirket iflas etse bile coinin arkasındaki rezervler iflastan etkilenmeyecek.
Genelde kripto sektöründe bu tarz negatif bir durumda FUD yani “fear, uncertainty, doubt” olarak bahsedilen korku ve endişe durumunda yatırımcılar stablecoindeki bu endeksin bozulduğunu ve coin fiyatının 1 dolar altına düştüğünü gözlemlemiştir.
Buna en iyi örnek olarak Terra ağının UST coininden bahsedebiliriz. Peki ya UST’deki çöküşe benzer bir çöküş yaşaması mümkün mü FDUSD’nin gelin beraber daha detaylı karşılaştıralım.
FDUSD ile UST Arasındaki Fark Ne?
Mayıs 2022’de Luna tokeninin çöküşü kripto dünyasında oldukça büyük bir yankı uyandırdı, ve algoritmik bir stablecoin olması nedeniyle UST değeri 1$ değerinden 0.006$ fiyat değerine kadar düştü. Bunun arkasında yatan sebep algoritmik stablecoin olması yani daha basit bir ifadeyle UST, Terra ağının diğer coini olan LUNA ile denge mekanizması kullanıyordu.
UST coin çok ani ve büyük satış baskısı yemesi nedeniyle küçük yatırımcılar da FUD etkisiyle UST’lerini satmaya başladı, bu da UST’nin 1:1 oranlı dolar endeksinin bozulmasına sebep oldu. Aynı zamanda UST FDUSD gibi gerçek para rezervleri ile desteklenmiyordu, UST’nin fiyat istikrarı, yani 1 dolar değerinde kalması da LUNA’nın fiyatına bağlıydı.
UST coinde yaşanan bu toplu satış, daha fazla LUNA üretilerek UST’nin tekrar fiyat istikrarı yaşaması hedeflendi ancak bu durum tamamıyla ters bir etki yaptı. LUNA arzının bu ani artışı UST’yi eski değerine ulaştırmak yerine hem UST’nin hem de LUNA tokeninin neredeyse sıfırlanmasına yol açtı.
FDUSD de daha önce değindiğimiz gibi UST’nin aksine gerçek fiat rezervleri ile destekleniyor, şirket iflas etse bile bu varlıklar güvenli bir şekilde korunduğu için benzer bir FUD durumunda daha az etkilenecektir. Aşağıda hazırladığımız tablo ile bu iki token arasındaki temel farklara hızlıca bakabilirsiniz.
FDUSD
UST
Fiat rezervi ile destekleniyor
LUNA ile dengeleniyordu
Rezervler iflas korumalı yapılarda saklanıyor, coinin değeri de buna bağlı
Coinin değeri Terra ağının başarısına bağlıydı, bu nedenle endeks bozuldu
Rezervler sayesinde olası bir FUD’dan daha az etkilenebilir
FUD nedeniyle tamamen çöküş yaşadı
Bağımsız güvenlik şirketleri tarafından denetleniyor ve aylık raporlar paylaşıyor
Yeterince şeffaf değildi ve denetlenme konusunda da yetersizdi
FDUSD Nasıl Çalışır?
FDUSD nedir sorusunu cevapladıktan sonra artık FDUSD coinin çalışma prensibini incelemeye başlayabiliriz.
FDUSD bir ERC-20 tokeni ve Ethereum ile BNB Smart Chain ağları üzerine inşa edilmiş. Sui ve Solana gibi ağları da desteklemekte olan coinin resmi sitesine göre ilerleyen zamanlarda diğer blok zincir ağlarının da desteklenmesi hedeflendiğini belirtilmiş. ERC-20 tokeni olması sayesinde de Ethereum veya BNB tabanlı cüzdanlara da oldukça kolay bir şekilde transfer yapılabiliyor.
BNB Smart Chain üzerinde inşa edildiği için Binance borsasında sıkça kullanılmasının yanı sıra aynı zamanda PancakeSwap, UniSwap ve Raydium gibi çeşitli merkeziyetsiz borsalarda da FDUSD altcoinlerin alım-satım işlemlerinde kullanılabiliyor.
FDUSD Coinin Avantajları Nelerdir?
First Digital USD nedir detaylıca öğrendikten sonra artık FDUSD coin kullanmanın avantajları neler olabilir sırasıyla incelemeye başlayabiliriz.
Bunların yanı sıra FDUSD bir stablecoin oluğu için en popüler kripto para birimleri gibi volatil fiyat hareketleri sergilemez.
FDUSD Coinin Kullanım Alanları Nelerdir?
FDUSD coinin avantajlarını incelediğimize göre bu stablecoinin nerelerde kullanıldığını inceleyelim.
Ödeme İşlemleri
Yazımızın FDUSD nedir paragrafından da anlamış olabileceğiniz üzere FDUSD bir stablecoin olduğu için tıpkı geleneksel fiat birimleri olan Dolar, Euro veya Sterlin’in kriptoda bir karşılığı olarak kripto yatırımcılarının da kripto dünyasında ödeme işlemlerini yapmak için tercih ettiği bir coindir.
Özellikle işlem hızı banka işlemlerine göre daha hızlı ve sınırsız olduğu için yatırımcılar haftasonu bankalar kapalıyken bile FDUSD ve diğer stablecoinleri kullanarak hızlı bir şekilde ödeme işlemlerini gerçekleştirebiliyorlar.
DeFi Uygulamaları
DeFi ya da uzun adıyla merkeziyetsiz finans platformlarında FDUSD, özellikle deneyimli kripto para yatırımcıları tarafından lending veya likidite havuzlarında kullanılıyor.
Benzer bir şekilde DeFi yield farming ile de yatırımcılar FDUSD coinlerini kullanarak borsaya sağladıkları likidite sayesinde pasif bir gelir elde edebiliyorlar.
Volatilite veya Enflasyona Karşı Koruma
FDUSD coinin bir diğer kullanım alanı da kripto para piyasasında coinlerin fiyatı çeşitli nedenlerle oldukça volatil olabiliyor. Örneğin boğa piyasası coinlerinin genelde fiyat yükselişi yapması beklenirken, tam tersi bir şekilde ayı piyasasında da coinler büyük fiyat çöküşleri yaşayabiliyor. Bu tarz keskin durumlarda yatırımcılar çareyi sahip oldukları finansal kaynakların azalmaması için stablecoin satın almakta buluyor.
Yine benzer bir şekilde yatırımcılar sahip oldukları parayı enflasyona karşı korumak istedikleri için FDUSD gibi stablecoin alarak paralarını enflasyona karşı korumaya çalışıyorlar.
FDUSD Coinin Kullanım Riskleri Nelerdir?
FDUSD coinin kullanım alanları ve avantajlarına da değindiğimize göre son olarak kullanım risklerini incelemeye başlayabiliriz.
Depeg Riski
Her stablecoinde olduğu gibi FDUSD coin için de ilk kullanım riski depegging riskidir. Bu durumu kısaca şu şekilde özetleyebiliriz: stablecoinler dolara birebir oranda endeksli olduğu için fiyatları 1 dolar değerindedir. Ancak bu endeksin bozulması durumu söz konusu olduğunda bu duruma da depegging deniyor. Ayrıca bkz: Pegging Nedir?
FDUSD coin rezervleri yetersiz olması veya her ay yayınlanan rezerv raporlarının yayınlanmaması gibi durumlar şeffaflığa darbe vuracağından, yatırımcılarda panik yaratabilir ve bu da bu endeksin bozulmasına yol açabilir.
Düzenleyici Riskler
FDUSD gibi stablecoinler Avrupa ve Amerika’da çeşitli regülasyonlara tabiler. Yasal düzenlemelerin değişmesi durumunda FDUSD’nin kullanımı kısıtlanabilir. Örneğin, USDT en çok kullanılan stablecoinlerden birisiyken Avrupa’da regülasyon değişimi nedeniyle kullanımı yasaklandı.
Benzer bir şekilde Avrupa Birliği’nin son yönerge güncellemesine göre güncel olarak FDUSD’nin kullanımı da Avrupa Ekonomik Topluluğu (EEC) üyesi olan devletlerde yasaklandı. Ancak FDUSD coin hala ABD ve diğer pek çok ülkede kullanılabiliyor.
FDUSD ile USDC ve USDT Arasındaki Fark Ne?
Eğer deneyimli bir kripto para yatırımcısıysanız, piyasada stablecoin olarak yatırımcılar tarafından daha çok USDT ve USDT tercih edildiğini fark etmişsinizdir.
Hatta kripto para borsaları arasında en yüksek günlük işlem hacmine sahip olan Binance borsasında bile pek çok coinin işlem pairi olarak çoğunlukla da USDT coinini görürüz.
Peki ya FDUSD ile bu en yaygın kullanılan diğer stablecoinler arasındaki fark ne? Gelin en popüler stablecoinleri bir karşılaştıralım.
FDUSD
USDT
USDC
Rezervleri iflas koruma yapılarında saklı
Rezerv şeffaflığı konusunda geçmişte oldukça fazla eleştiri aldı
Rezervler nakit dolar olarak veya nakit benzeri varlıklarla desteklenir
Her ay bağımsız denetimler yapılıyor ve bu denetimler sitede paylaşılıyor
Her 3 ayda bir bağımsız denetim raporları paylaşılıyor, bu nedenle denetim konusunda eleştiriler aldı
Aylık düzenli denetim raporları var
Hong Kong merkezli, ABD regülasyonlarına uyumlu ancak Avrupa’da kullanımı son güncelleme ile yasaklandı
Regülasyonlar konusunda belirsizlikler mevcut, Avrupa’da kullanımı yasaklandı
ABD merkezli, regülasyonlara uyumlu
Tabloda bahsettiğimiz coinlerin hepsi stablecoin coin olduğu için dolara 1:1 oranında endeksliler. Ancak FDUSD iflas korumalı saklama yapıları sayesinde dikkat çekmekle birlikte, her ay düzenli olarak bağımsız denetim raporları paylaşıyor olması USDT gibi en yaygın kullanılan stablecoinden daha şeffaf olmasını sağlıyor.
Özet – FDUSD Nedir?
FDUSD nedir sorusuna cevap aradığımız bu yazıda coinin Hong Kong merkezli First Digital Limited şirketi tarafından çıkartılan, Amerikan dolarına 1:1 oranında endeksli olan bir stablecoin olduğunu öğrendik. Şirketin bu oranı koruma amacıyla da şirket FDUSD rezervlerini iflas korumalı saklama yapılarında saklayarak olası kötü senaryolardan yatırımcıları korumaya çalıştığına da yazımızda değindik.
Şirket her ay düzenli bir şekilde bağımsız denetleme raporları paylaştığı için First Digital Labs sitesini ziyaret ederek rezervlerin durumu hakkında detaylı ve güncel bilgi edinebilirsiniz.