Yapay zeka sektörü büyümeye ve popülerleşmeye devam ettikçe önemi artan Filecoin, kripto para sektöründe gittikçe önem kazanıyor. Bu nedenle bu yazımızda Filecoin nedir sorusuna cevap vermeye çalışacağız. Bunun yanı sıra Filecoin’in özelliklerinin neler olduğuna, kullanım alanlarına da değinerek Filecoin hakkında daha genel ve detaylı bilgiler edinmenizde yardımcı olacağız.
Filecoin hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız gelin çok uzatmadan detaylara geçelim.
Filecoin Nedir?
Filecoin nedir diye soracak olursak bu sorunun en kısa cevabı olarak verilerin internet üzerinde depolanmasını sağlayan merkeziyetsiz bir depolama alanı diyebiliriz.
Bulut depolama olarak bilinen bu depolama şekline eminiz ki iPhone kullanıcıları oldukça aşinadır. Nitekim iPhone’da fotoğraflarınızı veya videolarınızı iCloud’a depoladığınızda da aynı işlemi gerçekleştiriyorsunuz. Tıpkı bu örnekte de olduğu gibi Filecoin de kullanıcıların depoladıkları verileri internet erişimleri olduğu sürece dünyanın her yerinden bu verilere erişilmesi sağlar, bu nedenle Filecoin’i iCloud’a benzetebiliriz.
Filecoin pek çok popüler kripto para biriminde de olduğu gibi açık kaynaklı bir ağdır ve aynı zamanda ücretsizdir. Ücretsiz olduğu için de yazılımcılar veya şirketler Filecoin ağını kullanmaktadır. Hatta Web 3.0 geliştiricileri Filecoin ağı üzerinden yine ücretsiz bir şekilde merkeziyetsiz uygulama olarak adlandırılan dApps geliştirebiliyorlar.
Filecoin IPFS olarak kısaca adlandırılan gezegenler arası dosya sistemini (Interplanetary File System) kullanması sayesinde insanların ağ üzerinde depoladıkları verileri, o verinin konumuna göre değil içeriğine göre bulmalarını sağlıyor. Tabii ki bu da Filecoin ağının daha güvenli ve erişebilir olmasına yardımcı oluyor.
Tüm bunların yanı sıra Filecoin, ağın yerel tokeni olan FIL tokeni insanların bu sisteme depolama alanı sağlaması karşılığında ödül olarak da vermekte. Özellikle yapay zeka gibi teknolojilerinin günümüzde daha da gelişiyor olmasını göz önünde bulundurursak ve bu teknolojilerin çok büyük depolama alanlarını kaplaması sebebiyle Filecoin yapay zeka teknolojisi için önemli bir konumdadır diyebiliriz.
Yapay zeka teknolojisi için oldukça önemli olan Filecoin gibi bir projenin arkasındaki ekibi merak ediyor olabilirsiniz. Filecoin hangi ülkenin diye baktığımızda Filecoin Foundation adında kar amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından ortaya sürüldüğü için herhangi bir ülkeye ait olmadığını görebiliyoruz.
Bu dernek, Filecoin projesinin temel amacını, bireylerin kişisel verileri üzerindeki haklarını güçlendirerek dijital güvenliği ve bireylerin mahremiyetini ön planda tutmak olduğunu vurguluyor.
Filecoin Nasıl Çalışır?
Filecoin nedir sorusunu detaylı bir şekilde cevapladığımıza göre artık Filecoin’in nasıl çalıştığını inceleyebiliriz. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi Filecoin verilerin internet üzerinde yani merkeziyetsiz ağlarda depolanmasını sağlıyor.
Bu depolamayı sağlayabilmek için de depolama sağlayıcılarını yani madencileri kullanıyor. Ve evet siz sormadan söyleyelim, herkes madenci olabilir ancak madenci olabilmeniz için güçlü bir donanıma ihtiyacınız var. Ayrıca bkz: En İyi Madencilik Coinleri
Bu madencilerin görevi de ağın yerel tokeni olan FIL ile ödeme yapan herkese depolama alanı sunmaktır. Bulut depolaması sayesinde insanlar ağda depoladıkları verileri kaybetme riskini en aza indirmiş olurlar.
Filecoin 2 tane mütabakat kullanarak ağda depolanan dosyaların doğru ve güvenli bir şekilde depolandığından emin olur. PoSt yani Uzay Alanı Kanıtı mutabakatı ile verilerin hala ağ üzerinde depolanıp depolanmadığını doğrular.
PoRep yani Kopya Kanıtı dediğimiz mütabakat ile de Filecoin ağı üzerinde depolanan verilerin hala çalışalabilir olduğunu kontrol ederler. Tüm bu mutabakatlar sayesinde de Filecoin ağında verilerini depolamaya karar veren şirketler veya bireyler, depoladıkları verilerin zaman ve mekan fark etmeksizin her zaman erişilebilir ve güvende olduğundan da emin olurlar.
Son olarak Filecoin’in nasıl çalıştığını anlamamız için bilmemiz gereken aracılar, sağlayıcılar, ağda yapılan anlaşmalar ve sektörlerdir diyebiliriz. Daha da detaylı açıklamamız gerekirse sağlayıcılar; depolama ve erişim işlevi görmektedir. Depolama işlevi gören sağlayıcılar, verileri ağda depolama ve doğru bir şekilde depolandığını kanıtlamaya çalışırken, erişim işleri gören sağlayıcılar da insanların verilerine kolayca bir şekilde erişmelerini sağlar.
Bu bahsettiğimiz sağlayıcıların aynı zamanda ağ üzerinde veri depolamak isteyen şahıslarla bir anlaşma oluşturmaları da gerekmekte. Bu anlaşmanın içerisinde depolama ücreti, veri boyutu veya anlaşma süresi gibi ayrıntılar yer almaktadır. CoinGecko verilerine göre 2022 yılında Filecoin sunduğu depolama hizmeti sayesinde yaklaşık 13,5 milyon dolarlık gelir elde etmeyi başarmış.
Filecoin Özellikleri
Filecoin nedir sorusuna verdiğimiz cevap gibi burada da Filecoin’in en büyük özelliğinin merkeziyetsiz bir depolama aracı olması diyebiliriz. Herhangi bir otorite tarafından yönetilmediği için sansürlemeler, yasaklamalar gibi negatif durumlarda etkilenmemektedir, bu da Filecoin’i her zaman erişilebilir kılıyor.
Filecoin’in bir diğer önemli özelliği depolama hizmeti sunan rakiplerine göre çok daha ucuz neredeyse ücretsiz diyebileceğimiz depolama hizmeti sunuyor olmasıdır.
CoinGecko’nun 2023’te yaptığı araştırma Amazon veya Google Cloud gibi depolama servislerinin 1 TB’lık depolama alanı için 20-23$ bandında ücret talep ederken, Filecoin’in aynı miktar için sadece 0,19$ ücretleme yaptığını gözler önüne seriyor.
Filecoin’in bir diğer özelliği ise geleneksel depolama sağlayıcılarında depolanamayacak dijital sanat parçaları yani NFT’leri de depolama imkanı tanıyor olması. NFT için en büyük pazar yerlerinden birisi olan OpenSea, bu nedenle depolama sağlayıcısı olarak Filecoin’i kullanıyor. Bu durumun nasıl bir avantaj sağladığını anlamak için NFT‘leri anlattığımız yazımızı inceleyebilirsiniz.
Yazımızda daha önce değindiğimiz gibi Filecoin merkeziyetsiz bir ağ olduğu için Filecoin kimin gibi soruların cevabı yoktur. Merkeziyetsiz olmasından dolayı da geleneksel depolama sağlayıcılarına kıyasla güvenlik ihlalleri veya ağ kesintileri gibi durumlara karşı daha avantajlıdır.
Filecoin Staking – Nasıl Çalışır?
Filecoin staking yapmak isteyenler bunu 2 şekilde gerçekleştirebilir.
- Binance gibi kripto borsalarında FIL coini borsa üzerinden stake edebilirsiniz
- Ağda depolama sağlayıcısı olabilirsiniz
Eğer ilk seçeneği tercih ederseniz tek yapmanız gereken Binance gibi bir kripto para borsasında FIL coini satın alıp borsanın staking alanında FIL coini bularak oradaki coin havuzunda FIL coinlerinizi esnek veya belirli bir süreliğine kilitleyerek staking yapabilirsiniz.
İkinci seçenek için yapmanız gereken şey ise yine ilk adımda bir kripto para borsasından FIL coini satın almanız gereklidir. Daha sonrasında düğüm olarak adlandırdığımız node oluşturmanız gerekiyor. Bunu yapabilmeniz için de 128 GB RAM’e sahip bir cihazda macOS veya Linux’a sahip olmalısınız.
Bahsettiğimiz ikinci seçenek aslında kısaca Filecoin ağında bir depolama sağlayıcısı olmanız anlamına geliyor. Ağ üzerinde depolama sağladığınız için de Filecoin sizi bu işlem karşılığında FIL coin ile ödüllendiriyor.
Filecoin İyi Bir Yatırım Aracı Mı?
Filecoin nedir artık biliyorsunuz ancak Filecoin’in iyi bir yatırım aracı olup olmadığını sorguluyor olabilirsiniz. Yazımızın ilk kısımlarında yapay zekadan bahsetmiştik. Şimdi yapay zeka ile filecoinin nasıl bir bağlantısı olduğunu söyleyelim ve siz de buna göre kendi kararınızı verin.
Geçtiğimiz senelerde yapay zeka sektörü daha da genişledi ve her geçen gün yeni ve daha da gelişmiş yapay zeka araçlarıyla tanışıyoruz. Eğer yapay zeka sektörünü birazcık yakından takip ediyorsanız bu araçların verileri depolamak için çok büyük depolama alanlarına gereksinim duyduğunu biliyorsunuzdur. Ayrıca bkz: En İyi Yapay Zeka Coinleri
İşte bu nedenle depolama alanında da Filecoin ortaya çıkıyor. Hem merkeziyetsiz olması hem de Amazon veya Google drive gibi önemli rakiplerinden çok daha ucuz bir fiyata aynı depolama hizmetini sunuyor olması Filecoin’i avantajlı bir konuma getiriyor.
Tüm bunların yanı sıra sınırlı bir arıza sahip olan Filecoin, yalnızca iki milyarlık token arzına sahip ve sınırlandırıldığı için bu sayı değişmeyecek. Bu yazıyı hazırladığımız sırada FIL coinin fiyatı 3,51$ olsa da 2021 senesinde ulaştığı en yüksek fiyat 237,62$’dır ve kimi kripto analizcisi bu nedenle FIL coinin gelecekte de yapay zeka sektörüyle birlikte değerleneceğini düşünmekte.
Ayrıca Filecoin’in SEC tarafından ilk menkul kıymet olarak gördüğü coinlerden birisi olması FIL için bir avantaj diyebiliriz. Tüm bu bahsettiğimiz nedenlerden dolayı tıpkı OpenSea gibi Wikipedia da sitesindeki içeriklerin tamamını Filecoin ağı üzerinde depolamaktadır.
Özet – Filecoin Nedir?
Bu yazı içerisinde Filecoin nedir sorusunu cevaplamakla birlikte hem coin hem de ağ hakkında bilmeniz gereken özelliklere de değindik.
Bu bilgiler ışığında Filecoin’e yatırım yapıp yapmamak tamamen sizin tercihinize kalmış, ancak eğer yatırım yapmayı düşünürseniz kendi bireysel araştırmanızı yapmanızı da öneririz.
Filecoin’in merkeziyetsiz bir depolama olmasından dolayı diğer depolama sağlayıcılarına kıyasla daha faydalı bir seçim olduğunu değindik. Bunun yanı sıra ücret konusunda da daha uygun olması Filecoin’i kesinlikle öne çıkartıyor.