Kriptoda Subnet (Alt Ağların) Rolü: Nedir, Nasıl Çalışır?

Kriptoda subnet (alt ağların) rolü, ölçeklenebilirlik ve işlem hızı gibi sorunların çözülmesine yardımcı olmaktır. Birinci Katman, blok zincirinde oldukça popüler ve çoğu kripto sever tarafından bilinen bir terimdir.

Subnet yani alt ağı bilen kişi sayısı buna nazaran daha azdır. Halbuki ikisi de aynı aileden gelmektedir. Blok zinciri teknolojisine katkı sağlayan ve bir sonraki seviyeye taşıyan alt ağlar tam olarak ne işe yarıyor? 

Bu makalemizde, kriptoda subnet (alt ağların) rolü nedir, hangi türleri bulunur ve blok zincirindeki işlevi nedir inceleyeceğiz. Katman 1 ve diğer katmanlar arasındaki farkları kendiniz daha iyi anlayabilecek ve bu ayrımın önemini kavrayabileceksiniz. 

Şimdi lafı fazla uzatmadan gelin birlikte yakından bir göz atalım.

Kriptoda Subnet (Alt Ağların) Rolü Nedir?

Alt ağ yani subnet, kısacası, verimliliği artırmak ve daha iyi bir deneyim sağlamak amacıyla oluşturulmuş küçük ağlardır. Blok zincir ağları, en çok işlem gören coinler nedeniyle yavaşlayabilir ve yoğunluktan dolayı sekteye uğrayabilir. Birinci Katman da bunlardan biridir. 

Ne kadar çok katman varsa, hız, verimlilik ve güvenlik de bir o kadar artar. Alt ağlar tüm bu tıkanıklığı azaltmak için birçok farklı zincire bölünmüştür. 

Subnet nasıl çalışır sorusu için şunları söyleyebiliriz: Tamamen anonimdir, bir alt ağda birden fazla blok zincir barınabilir. Daha hızlı ve güvenilir bir yapıya sahiptir ve kendi doğrulayıcıları bulunur. 

Katman 1’e ek olarak birçok diğer katman oluşturulur. Katman 1’e nazaran,  diğer alt katmanlar her işi en iyi kalitede yapmak için harika bir çözümdür. 

Alt Ağ Çeşitleri Nelerdir?

Kripto paralarda alt ağ çeşitleri temel olarak ikiye ayrılır. Bunlar, sınıflı (Classful) ve sınıfsız (Classless) türlerdir. Bu iki tür, subnetleri birbirinden tam olarak ayırır.

• Sınıflı (Classful): Subnet çeşidi diğerine göre limitlidir ve belirli sayıya kadar ağı kapsayabilir. Varsayılan alt ağı kullanırlar ve kısıtlayıcılardır.
• Sınıfsız (Classless): Öte yandan, sınıfsız alt ağlar daha esnek ve limitsizdir. Daha net ağ atamaları yapabilir. Birden fazla cihazda kolayca destek verebilirler.

Subnet’ler Nasıl Çalışır?

Kriptoda subnet (alt ağların) rolü çok büyüktür ve çoğu kullanıcının hayatını kolaylaştırmaktadır. Subnetlerin çoğunun amacı, kullanıcının hayatını kolaylaştırmaktadır.

Kısaca anlatacak olursak, alt ağlar, büyük blok zincirleri bölerek bunları özel IP’lere sahip daha küçük ağlar hale getirmesidir. Bu ağlara belirli maskeler atanır ve bu sayede ağ ve cihaz tanınarak bit sayısı belirlenir. 

Önemli nokta ise, o alt ağa sadece atanmış bir cihaz erişebilir. Bu da güvenliği pekiştirerek diğer tanınmayan cihazların erişimini tamamen reddetmektedir. Ama yine de başka alt ağlara gönderim IP adresleri üzerinden sağlanabilir. 

Hedef farklı bir alt ağda ise her şey varsayılan cihaza gönderilir. Bu, anonimliği ve güvenilirliği hat safhaya çıkararak tüm kullanıcılar için eşsiz bir deneyim sağlamaktadır. 

Subnet nasıl çalışır sorusunu cevapladığımıza göre, gelin biraz daha detaya inelim ve Subnet’in ayrıcalıklarına göz atalım.

Avalanche Subnet Nedir?

En iyi kripto paralar içerisinde yer alan Avalanche, Subnet alt ağ teknolojisinin ilk çıkış noktasıdır. Bu yeni blok zincir bölme teknolojisi, ölçeklenebilir ve özelleştirilmiş alt zincirler yaratır. 

İlk olarak Avalance ağında başlayan bu akım, zamanla birçok zincire de yansımıştır. Subnets ilk olarak Avalance P-chain altında yaratılmıştır. Bu yeni küçük zincirler aslında ana Avalanche ağına bağlıdır ve kendi özelliklerine de sahiptir.

Avalanche Subnets teknolojisinin ilk çıkış hedefi hızı artırmak ve gas ücretlerini azaltmaktır. Bu, hem geliştiricilere hem de kullanıcılara oldukça büyük fayda sağlamaktadır. 

Katman 1’de birçok kullanıcı yüksek gas ücretleri ödemek zorunda kalabiliyor. Subnetler ise bu sorunu tamamen ortadan kaldırarak daha ucuz ve makul gas ücretleriyle karşımıza çıkıyor.

Subnetler, fiyat ve performans açısından herkese katkı sağlamaktadır. Bu, Avalanche’nin ortaya koyduğu ve gün geçtikçe yayılan harika bir projedir.

Blok Zinciri Teknolojisi İçin Subnet’in Faydaları

Subnetlerin avantajları oldukça fazladır. En iyi kripto para uygulamaları için harika imkanlar sağlarlar. Kriptoda subnet (alt ağların) rolü nedir ve nasıl çalışır sorusunu cevapladıktan sonra en çok dikkat çeken avantajlarına göz atalım:

1. Ölçeklenebilirlik

Geleneksel blok zincirleri size her zaman en iyi performansı vaad etmeyebilir ve tıkanıklara yol açabilir. İşlem sayısı ne kadar fazla olursa, ağın hızı da o kadar azalır. 

100 kişinin sırada olduğu ve yanında da 5 kişinin sırada olduğu iki büfe düşünün. İki büfenin de hizmetinin aynı olduğunu ele alırsak, daha az kalabalık olanı tercih etmeniz olasıdır. 

Ana ağı daha küçük, birbirine bağlı ağlara bölerek daha esnek ve bağımsız bir ortam yaratılmaktadır. Yük hafifletilerek, blok zincirinden alacağınız maksimum kapasite ve verim fazlasıyla artmış olacaktır. 

2. Güvenlik ve Anonimlik

Subnetlerin temel işlevleri ağda bulamayacağınız güvenlik önlemleridir. Daha küçük bir ölçekte bulundukları için, subnetler daha ayrıntılı erişim kontrollerine sahiptir. 

Ağın bölünmesi sayesinde, siber saldırılar, rugpull ve güvenlik ihlali gibi kötü amaçlı tehditler ortadan kaldırılır. En kötü senaryoda, herhangi bir ağ saldırı altında olsa bile, diğer alt ağlar güvende kalır ve tehlikeden etkilenmez. Ana ağda yaşanan her tehlike, tümünü etkilemektedir. 

3. Gas Ücretleri

Kriptoda subnet (alt ağların) rolü nedir dendiğinde ilk akla gelen cevaplar birisi daha ucuz ağlar olmasıdır. Ekstra gas ücretleri ödemenize yol açan Katman 1’e tepki olarak oluşturulmuştur. Alt katmanlar, sizi fazla maliyetten kurtarmaktadır. 

Küçük işlemler için bile gereksiz ücretler ödendiğini düşünürsek, subnetin özelliklerinden birisi bütçe dostu olmasıdır diyebiliriz. Ayrıca, sık sık işlem gerçekleştirenler için de oldukça avantajlıdır. Çünkü birden fazla işlemi tek bir zincirde toplayarak işlem ücretlerini minimuma indirir. 

4. Birlikte Çalışabilirlik

Alt ağlar sayesinde birden farklı ekosistemle iletişim halinde kalabilir ve transferleri kolaylaştırabilirsiniz. Bu noktada alt ağlar köprü niteliğindedir ve birlikte çalışabilirlik konusunda fazlasıyla etkilidir. 

Birbirine bağlı olmanın verdiği avantaj sayesinde veriler daha uyumlu ve sinerjik bir şekilde iletilir. Bu özellikle birden fazla zincire sahip işletmeler için oldukça kullanışlı bir fırsattır.

5. Deneysellik

Alt ağların bahsetmek istediğimiz bir diğer avantajı ise deneye ve yeniliğe açık olmasıdır. Ana ağa zarar vermeden, daha küçük ve hafif ağlarda kişiselleştirme ve deneyler yapılabilir. Bu en çok geliştiriciler ve blok zinciri ile ilgilenen kimseler için harika bir özelliktir. 

Kullanıcılar, bu sayede, güvenilirliği, yeni projeleri, ve daha fazlasını deneme imkanı elde ederler. Böylece, blok zinciri teknolojisi yeniliğe açık ve sürekli gelişen dinamik bir ortam haline gelir.

Kripto Sektöründe Öne Çıkan Subnet’ler

Alt ağlar sunduğu fırsatlar ve avantajlar sayesinde son günlerde fazlasıyla popüler olmaya başladı. Bu nedenle kripto sektöründe birçok subnet bulabilirsiniz. 

Alt ağlar geliştiriciler ortaya koymaya devam ettikçe artmaya devam etmektedir. Ancak, kripto meraklılarının bilmesi gerektiği birkaç popüler subnets bulunmaktadır. Sizler için tüm subnetleri aşağıda derledik.

• Avalanche Subnets: Daha önceden de bahsettiğimiz gibi, en iyi kripto paralar arasında da yer alan Avalanche, alt ağ teknolojisinin atasıdır. Tüm bu akımı başlattıkları için en çok bilinen subnetler de onlara aittir. Geliştiriciler kendi koydukları kurallar ve özelleştirmeler sayesinde özel alt ağlar oluşturabilirler. Avalanche’deki alt ağlardan bazıları, DeFi Kingdoms, Aavegotchi, ve Pangolin DEX’tir.
• Cosmos SDK Subnet: Geliştiriciler Cosmos SDK’de tüm Cosmos tabanlı blok zincirleriyle bağlantılı özel alt zincirler oluşturabilirler. Tıpkı Avalanche’de olduğu gibi, tüm kuralları koyma özgürlüğü vardır. En popüler Cosmos SDK subnetleri, Binance Smart Chain ve Secret Network ağlarını içermektedir.
• Polkadot Parachains: Polkadot sayesinde geliştiriciler kendi bağımsız alt ağlarını en yüksek güvenlikle ve özgürlükle oluşturabilir. Bu ağlar Polkadot Relay Chain tarafından güvence altına alınmaktadır. 
• Near Nightshade Shards: Near Nightshade Shards, ağlarını en yüksek kalitede ölçeklendirmek için ana zinciri parçalar. Bu parçalar ne kadar parçalanmış olsa da ana Near Nightshade zincirine bağlıdır. En popülerler arasında Aurora ve Octopus bulunur.
• Fantom Opera: Fantom Opera, en iyi performansı amaçlayan ve bu yüzden düşük gecikme sağlayan Lachesis adında bir algoritma kullanmaktadır. Fantom, özel bağımsız blok zincirleri olan Opera zincirlerinin oluşmasını sağlar. Diğerleri gibi en temel amaç hız ve verimliliktir.

Subnet ve L2 (Katman 2)

Subnetler ve L2 yani Katman 2 blok zincirleri aynı amaca hizmet etse de aralarında bazı farklar vardır. Temelde, ikisinin de hedefi performansı maksimuma çıkarmak ve en çok verimi almaktır. Ancak aralarında bazı mekaniksel farklar bulunmaktadır. İşte Subnet ve L2 arasındaki bilmeniz gereken tüm farklar:

• L2’lerin asıl amacı ana blok zincirindeki yükü azaltmaktır. Ölçeklenebilirlik elde ederek işlemleri hızlandırır ve gaz ücretini büyük ölçüde azaltır. Alt ağlarda da bu mevcuttur fakat ana ağı daha küçük ağlara bölerek bağımsız kümeler yaratır. Ölçeklenebilirlik her türlü elde edilir ve iş yükü birden fazla ağa bölünür. 
• Katman 2 yani L2’ler her zaman mevcut blok zincirine bağlıdır ve subnetler kadar esnek olamazlar. Ancak, subnetler tamamen bağımsızdır ve kendi özelleştirmelerine sahiptirler.
• L2’ler ana zincirle bağımlıdır ve yaptığınız işleme göre bazı güvenlik protokolleri gerektirebilir. Alt ağlar ise birden çok zincirde paralel işleme olanak sağlar. Bu birlikte çalışabilirlik açısından büyük katkılar yaratır. 

Sonuç

Business 2 Community olarak, bu yazımızda kriptoda subnet (alt ağların) rolü hakkında bilmeniz gereken her şeye detaylıca değindik.

Özetleyecek olursak, subnets, kullanıcıların ve geliştiricilerin işini kolaylaştıran ve daha iyi bir deneyim sağlayan bir teknolojidir. 

Subnetler, blok zincir ağlarını daha küçük, bağımsız ve ölçeklenebilir ağlara böler. Bu sayede daha hızlı işlemler, düşük gas ücretleri ve yüksek güvenlik sağlar. Özellikle Avalanche ağında yaygındır ve geliştiricilere özelleştirilebilir çözümler sunar.

Subnetler, Katman 1’in yükünü hafifletir ve performansı artırır. Alt zincirler yaratarak ana ağdan bağımsız kümeler oluşturur ve hız, ücret azalması ve deneysellik sağlar.

Subnet’ler Hakkında Sıkça Sorulan Sorular