Hiç kripto dünyasında pegging nedir ya da pegged tokenlerin değerini nasıl korunur merak ettiniz mi? Bu terimi daha önce duymuş olup, en popüler pegged kripto paraların hangileri olduğunu merak ediyor olabilirsiniz.

Pegging kavramının ne olduğunu, pegged kripto paraların nasıl değerlerini koruduğunu, pegged kripto paraların avantajlarını, dezavantajlarını ve daha birçok sorunun cevabını hazırladığımız bu makalede bulabileceksiniz. Hazırsanız başlayalım…

Pegging Nedir?

Pegging (fiyat sabitleme), bir kripto para biriminin piyasa değerini gerçek dünyadaki bir varlığın değerine bağlama süreci olarak tanımlanabilir. Bu süreç, kripto para biriminin fiyatını, istikrarlı bir değere sahip bir varlığa bağlayarak sabitlemeyi amaçlar.

Pegging süreci yumuşak (soft) ve sert (hard) olabilir. Sert pegging, kripto para birimlerinin değerini sabit oranlarla istikrara kavuşturmayı ifade eder. Öte yandan, yumuşak pegging, pegged kripto para biriminin veya onun bağlı olduğu varlığın değerinde küçük dalgalanmalara izin verir.

Kripto paralar, ABD doları gibi fiat para birimlerine veya altın gibi emtialara bağlanabilir. Ayrıca piyasa dalgalanmalarına yanıt vermek için yapay zekâ teknolojisiyle akıllı sözleşme tabanlı algoritmalar kullanabilir. Buna da AI Pegging (Yapay Zekâ ile Pegging) denir.

Pegged Kripto Para Nedir? 

Pegged kripto para, dolara, altına ya da diğer gerçek dünya varlıklarına bağlı bir token’dır. Bu, şifrelemeyle güvence altına alınmış bir değişim aracı olmasını sağlar. Pegged kripto para, dayandığı varlığı taklit eder. Yani değeri her zaman bağlı olduğu varlıkla eşittir.

Pegged kripto paraların başlıca avantajları şunlardır:

  • Fiyat istikrarını koruma
  • Güvenilir bir değer saklama aracı sağlama
  • Kripto benimsenmesini artırma
  • Gayrimenkul ve altın gibi geleneksel varlıklara erişim sağlama

Pegged kripto paralar, geleneksel kripto paralardan daha az volatiliteye sahiptir. Bu istikrar, kripto ödemelerini kabul eden yatırımcılar için onları uygun hale getirdiği gibi mekanizma aynı zamanda stablecoin‘ler tarafından da kullanılır.

Pegging Nedir

Pegged Döviz Kuru Nedir? 

Pegged döviz kuru ya da sabit döviz kuru, değeri bir emtiaya, fiat para birimine veya başka bir kripto paraya bağlı olan kripto paralar için kullanılan bir terimdir. Pegged varlıkların döviz kurları genellikle 1:1 oranında sabitlenir.

Örneğin, bir kripto para birimi değerini 1:1 oranında ABD dolarına sabitlerse, fiyatı 1 dolara eşit olur. Aynı kural, bir kripto para altına sabitlendiğinde de geçerlidir. Yani, altına sabitlenmiş bir kripto paranın fiyatı, bir gram altının maliyetine eşit olacaktır.

En Bilinen Pegged Kripto Paralar Hangileri?

Tether (USDT), pegging mekanizmasını kullanan en istikrarlı kripto para birimidir. USDT, ABD dolarına 1:1 oranında sabitlenmiştir. 1 USDT’nin 1 dolar değerinde olacağı anlamına gelir. ABD dolarına sabitlenen diğer popüler kripto paralar arasında USD Coin, Binance USD ve TrueUSD bulunur.

Ayrıca Euro’ya sabitlenmiş Euro Coin, Stasis Euro ve Ageur gibi kripto paralar ile İngiliz sterlinine sabitlenmiş Pound Token gibi kripto paralar da mevcuttur. Öte yandan, emtialara sabitlenmiş en popüler kripto paralar arasında PAX Gold, Digix Gold ve Palladium Coin bulunur. İlk iki coin altına, Palladium Coin ise palladyumun değerine sabitlenmiştir.

Son olarak, diğer para birimlerine sabitlenmiş en dikkat çeken kripto paralar arasında sUSD ve sEUR yer almaktadır.

Pegged Kripto Paralar Değerlerini Nasıl Korur? 

Artık pegging’in kriptodaki anlamını öğrendiğimize göre, pegged kripto paraların nasıl değerlerini koruduğuna bir göz atalım:

  • Teminatlandırma (Collateralization): Değerlerini korumak için pegged token’ların rezervleri güvende tutulur. Örneğin, USDT, hazinede tutulan ABD doları rezervleri ile desteklenmektedir.
  • Rezerv Yönetimi (Reserve Management): Varlıkların tutulmasını ve kullanılmasını, ayrıca rezervlerin yeterli şekilde korunduğunu doğrulamak için düzenli denetimler yapılmasını içerir.
  • Algoritmik Ayarlamalar (Algorithmic Adjustments): Bu algoritmalar, token arzını talebe göre otomatik olarak ayarlar, böylece değerini korumuş olur. Algoritmaları kullanan token’lara algoritmik stablecoin’ler denir.
  • Arbitraj Ticareti (Arbitrage Trading): Arbitraj ticareti, pegged token’ların değerlerini korumasına yardımcı olabilir. Yani, pegged token’ın fiyatı hedeflenen değerden saparsa, tüccarlar fiyatlar tekrar sabitlenen değere dönene kadar varlıkları alıp satar.

Farklı Türde Pegged Kripto Paralar 

Pegged kripto paralar, kullandıkları pegging mekanizmasına göre farklı türlere ayrılabilir:

  • Teminatlandırılmış Stablecoin’ler (Collateralized Stablecoins): Bu coin’ler teminatla desteklenir. Teminatlandırılmış stablecoin‘lere örnek olarak USDT, USDC ve DAI verilebilir.
  • Algoritmik Stablecoin’ler (Algorithmic Stablecoins): Değerini korumak ve token arzının kontrol etmek için algoritmik ayarlamalar ve sözleşmeler kullanan coin’lerdir. Algoritmik stablecoin’lere LUNA ve AMPL örnek olarak gösterilebilir.
  • Fiat Destekli Stablecoin’ler (Fiat-Backed Stablecoins): Bu coin’ler ABD doları gibi fiat para birimleri ile desteklenir. Rezervleri bankalarda tutulur. Örnek olarak, USDT, USDC ve BUSD verilebilir.
  • Kripto Destekli Stablecoin’ler (Crypto-Backed Stablecoins): Başka bir kripto para birimiyle desteklenen token’lardır. Kripto destekli stablecoin’lere en iyi örnek olarak Synthetix verilebilir.

Pegged vs Backed Kripto 

Bu iki terim neredeyse aynı anlama gelmektedir. Pegged kripto paralar, başka bir varlığa 1:1 oranında sabitlenmiştir. Bu tarz kripto paraların amacı, sabitlenen değerlerini korumaktır. Öte yandan, varlık destekli (asset-backed) kripto paralar, geleneksel finansal araçlar veya gerçek dünya emtiaları gibi somut varlıklarla desteklenmiş coin’lerdir. Bu coin’lerin amacı, gerçek dünya varlıklarını dijitalleştirerek blockchain’de saklanmalarını sağlamaktır.

Varlık destekli token’lar aynı zamanda yeni nesil dijital varlıklar olarak kabul edilir. Güvenlik, istikrar ve likidite özellikleri ile öne çıkarlar. Ayrıca, fiyatları gerçek değerlerinin altına düşse bile, yatırımcılar somut varlıklarını nakde çevirebilirler.

Tether USDT

Pegged Kripto Paraların Avantajları 

Pegged (sabitlenmiş) kripto paralar, fiyat istikrarı ve geleneksel varlıklara erişim gibi çeşitli avantajlar sunar. Kriptoda pegging nedir sorusuna cevap verirken, bu kripto paraların sunduğu bazı faydalara göz atalım:

  • Stablecoin’lerle Fiyat İstikrarı: Pegged kripto paralar, fiyat istikrarı sağlayarak günlük işlemler, tasarruflar ve ticaret için ideal bir seçenek haline gelir. Bu istikrar, özellikle dalgalı piyasa koşullarında güvenilir bir değer saklama aracı sunar.
  • Sabit Değer ile Artan Kullanım: Sabit bir değere sahip olmaları, pegged kripto paraların daha fazla alanda kullanılmasını teşvik eder. Bu kullanım alanları arasında uluslararası havaleler, ödeme işlemleri ve DeFi (merkeziyetsiz finans) uygulamaları yer alır.
  • Geleneksel Varlıklara Dijital Erişim: Pegged kripto paralar, kullanıcıların altın veya gayrimenkul gibi geleneksel varlıklara dijital olarak yatırım yapmalarını sağlar. Bu varlıkları kripto para borsalarında alıp satma imkânı sunar. Örneğin, PAX Gold (PAXG) ile kullanıcılar fiziksel altın tutmak zorunda kalmadan altına yatırım yapabilirler.

Pegged Kripto Paraların Dezavantajları 

Faydalarını inceledikten sonra, pegged kripto paraların bazı önemli dezavantajlarına göz atalım:

  • Depegging Riski: Pegged kripto paralar için en büyük risklerden biri depegging, yani kripto paranın hedeflenen değerden sapmasıdır. Bu durum, sahipleri için önemli finansal kayıplara yol açabilir. Örneğin, TerraUSD (UST) değer kaybı yaşamış ve büyük finansal zorluklar yaratmıştır. Son yıllarda, USDT’nin de ABD doları karşısında sabit değerinden saptığı dönemler olmuştur, bu da piyasalarda istikrarsızlığa neden olmuştur.
  • Rezervlerin Şeffaf Olmaması: Bazı pegged kripto paralar, rezervlerinin yeterliliği ve şeffaflığı konusundaki eleştirilerle karşılaşmaktadır. Düzenli denetimlerin yapılması ve açık raporlamaların sağlanması önemlidir; aksi takdirde kullanıcılar rezervlerin sabit değeri korumak için yeterli olup olmadığını bilemez. Tether (USDT) geçmişte, rezerv açıklamalarıyla ilgili sık sık incelemelere tabi olmuştur.
  • Düzenleyici Denetim: Pegged kripto paralar, özellikle stablecoin’ler, düzenleyici denetimlere maruz kalmaktadır. Hükümetler ve düzenleyici otoriteler, bu varlıkların finansal düzenlemelere uygunluğunu sağlamak amacıyla denetimlerini artırmaktadır. Bu durum, stablecoin’lerin kullanımını ve piyasalardaki dolaşımını etkileyebilir. Örneğin, ABD düzenleyicileri, finansal istikrarı korumak için stablecoin’ler üzerinde daha sıkı denetim önerileri getirmiştir.

Sonuç – Pegging Nedir?

Bu yazımızda kripto para sektöründe pegging nedir sorusunun cevabını vermeye çalıştık. Kısaca pegging, kripto paraların değerini fiat para birimleri ve emtialar gibi gerçek dünya varlıklarının değeri ile ilişkilendirme sürecidir. Pegged token’lar, Synthetix gibi başka bir kripto para birimi ile de sabitlenebilir.

Pegging’in amacı, fiyat istikrarını korumak, güvenilir bir değer saklama aracı sağlamak ve kripto para benimsemeyi artırmaktır. Pegged token’lar, 1:1 oranında sabitlenmiş olup, bu da fiyatlarının sabitlendikleri varlığın fiyatına eşit olacağı anlamına gelir. En dikkat çekici pegged kripto paralar arasında USDT, USDC ve PAX Gold bulunmaktadır.

Pegging Hakkın Sıkça Sorulan Sorular

1:1 Sabitleme ne anlama gelir?

Kriptoda depegging ne demektir?

En güvenli pegged kripto para hangisidir?

Hangi coin’ler ABD dolarına sabitlenmiştir?