Kripto dünyası, yeni ve bilinmeyen terimlerle doludur. Bu durum, kriptoya yeni başlayanları genellikle kafa karışıklığına ve bunalmış hissetmeye bırakır. Bugün, bu terimlerden birini keşfedeceğiz ve şu soruyu cevaplayacağız: Slippage nedir?
Kripto para piyasalarında kayma veya fiyat kayması anlamına karşılık ingilizcede slippage kullanılır. Finans dünyasında beklenen fiyat ile gerçekleştirmiş olduğumuz işlem arasındaki fiyatı ifade eder. Bu aradaki farka denir.
Slippage, genellikle hızlı hareket eden kripto piyasalarında yaygındır. Bu durum, öngörülemez fiyat değişiklikleri nedeniyle oluşur.
Slippage’in nasıl oluştuğunu ve hesaplayacağını öğreneceksiniz. Ayrıca, nedenlerini ve etkisini azaltma yollarını keşfedeceksiniz. Haydi slippage nedir sorusunun cevabını öğrenelim.
Slippage Nedir? – Detaylı Bakış
Slippage, beklenen fiyat ile bir işlemin gerçek sonucu arasındaki fiyat farkıdır.
Peki, slippage nedir? Buna bir örnek verelim: 70.000 dolara Bitcoin almak istiyorsanız, 1 BTC sipariş vermeniz gerekiyor.
Ancak, işlem likidite sorunları veya piyasa dalgalanmaları nedeniyle 70.200 dolardan gerçekleşiyor. Bu nedenle, işleminiz beklenenden daha yüksek bir maliyetle gerçekleşir ve potansiyel kar kaybına yol açar.
Slippage nedir sorusunu cevapladık. Şimdi türlerine bakalım.
Slippage Türleri
Bu iki ana slippage türünü inceleyerek kavramı daha iyi anlayabiliriz.
Fiyat Slippage
Dijital para biriminin gerçekleşen fiyatının beklenen fiyattan farklı olmasıdır. Genellikle piyasa dalgalanmaları nedeniyle olur.
Likidite Slippage
Yeterli alıcı veya satıcı olmadığı için bir emrin farklı fiyattan gerçekleşmesidir. Bu, küçük bir piyasada nadir bir koleksiyon eşyası satmaya benzer; istediğiniz fiyattan hemen alıcı bulamazsınız.
Slippage Toleransı Nedir?
Slippage toleransı, kabul edeceğiniz fiyat slippage’ını ayarlamanıza olanak tanır. Piyasa kayması öncesi fiyat toleransı belirlemezseniz. Emir mevcut piyasa fiyatından gerçekleşir.
Slippage Nasıl Çalışır?
Slippage, mevcut piyasa koşulları ve piyasa emirlerinin etkileşimiyle gerçekleşir. Bir piyasa emri verildiğinde, en iyi fiyattan hemen gerçekleştirilmek ister. Piyasa yüksek volatiliteye sahipse, emir gerçekleştirilirken fiyatlar hızla değişebilir.
Ayrıca, yeterli likidite yoksa emir, bir sonraki en iyi fiyattan gerçekleşir. Bu genellikle daha az avantajlıdır. Bu durum, beklenen maliyetin farklı olmasına yol açar, buna slippage denir.
Slippage Nasıl Hesaplanır?
İlk adım, gerçekleşen işlem ile mevcut piyasa fiyatı arasındaki farkı bulmaktır. Örneğin, bir tokenı 1.000 dolara almak istediniz, ancak 800 dolardan gerçekleştiyse, slippage 200 dolardır.
Slippage yüzdesini de hesaplayabilirsiniz. Fiyat farkını mevcut piyasa fiyatına bölerek bulunur. Örneğimizde, oran %20 olacaktır (200/1.000). Slippage hesaplamakla uğraşmak istemiyorsanız, birçok araç mevcuttur.
Slippage hesaplayıcısı kullanmak, tüccar stratejilerini anlamanıza yardımcı olur. Belirli platformlardan veya işlemlerden kaçınmanız gerekip gerekmediğini belirleyebilirsiniz.
Farklı Blok Zincir Ağları ve Platformlarda Slippage
Slippage’in bazı ağlar ve platformlarda daha yaygın olup olmadığını öğrenelim.
Bitcoin
Bitcoin, yüksek likiditesi nedeniyle ticaret için en iyi kripto olarak kabul edilir. Genellikle daha düşük slippage yaşar. Ancak, büyük emirler veya yüksek volatilite dönemlerinde fiyat slippage olabilir.
Örnek: 30.000 dolara BTC almak istiyorsunuz, ancak işlem 30.050 dolara gerçekleşiyor, slippage 50 dolardır.
Meme Coinler
Meme coinler daha volatil ve likiditesi düşük olduğu için genellikle daha yüksek slippage yaşar. Bu faktörler nedeniyle meme coin ticaretinde slippage önemli olabilir.
Örnek: 0.01 dolara meme coin almak istiyorsunuz, ancak düşük likidite nedeniyle 0.012 dolar ödüyorsunuz. Slippage %20 veya 0.002 dolardır.
Merkezi Borsalar
Merkezi borsalar genellikle minimum slippage yaşar. Daha hızlı işlem ve yüksek likidite sunarlar. Ayrıca, limit emirleri sağlarlar, çoğu merkeziyetsiz borsa ise sağlamaz.
Örnek: Binance’da büyük bir emir veriyorsunuz, 2.000 dolar yerine 2.001 dolar ödüyorsunuz, minimal slippage 1 dolardır.
Merkeziyetsiz Borsalar
Merkeziyetsiz borsalar, likidite havuzlarına dayandıkları için daha yüksek slippage yaşayabilir. Büyük emirler ve yeni kripto paralar slippage’e neden olabilir.
Örnek: Uniswap’ta 1 dolara ERC-20 token almak istiyorsunuz. Yetersiz likidite nedeniyle %5 slippage olur ve 1.05 dolar ödersiniz.
Slippage Neden Olur?
Slippage’in en yaygın nedenlerini inceleyelim.
Volatilite
Volatilite, dijital varlıkların öngörülemez ve hızlı fiyat değişimlerini ifade eder. Yüksek volatilite dönemlerinde, fiyatlar saniyeler içinde dalgalanır. Bu, işlemleri istenen fiyattan gerçekleştirmeyi zorlaştırır ve fiyat slippage’ına yol açabilir.
Bunu, hareket halindeki bir trene atlamaya çalışmak gibi düşünebiliriz. Hızı nedeniyle beklediğiniz yere inemezsiniz.
Hızlı fiyat dalgalanması, yüksek volatilite piyasalarda daha büyük slippage yaratır. Bu nedenle, işlemlerden önce piyasa koşullarını dikkatle değerlendirmek önemlidir.
Düşük Piyasa Likiditesi
Düşük piyasa likiditesi, alıcı veya satıcı azlığından kaynaklanır. Bu durum, işlemlerin istenen fiyattan yapılmasını zorlaştırır.
Örneğin, bir pastane pazarında 20 muffin almak istiyorsunuz. Her biri 2 dolar olan ilk tezgahta 20 muffin var. Toplamda 40 dolar ödeyeceğinizi hesaplıyorsunuz. Ancak, parayı sayarken birisi beş muffin alıyor. Siz de kalan 15’i alırsınız ve beş muffine daha ihtiyacınız olur.
Her biri 3 dolar olan sonraki tezgahta sadece iki muffin var. İki muffini aldıktan sonra üç muffine daha ihtiyacımız var. Her biri 5 dolar olan son tezgahta üç muffin bulursunuz. Toplamda 20 muffin için başlangıçta beklenen 40 dolar yerine 51 dolar ödemiş olursunuz.
Kripto piyasası da benzer. Yeterli likidite yoksa, slippage bir sorun olur.
Emir Büyüklüğü
Büyük emirler verildiğinde, yeterli işlem hacmi veya likidite olmayabilir. Bu nedenle, emir farklı fiyat noktalarında kısmen gerçekleştirilir. Sonuç olarak, daha yüksek slippage maliyeti oluşur.
Ağ Tıkanıklığı
Bunu ülkeler arasındaki bir sınıra benzetebiliriz. Sınırda bekleyen çok sayıda araç olsa da her araç mümkün olduğunca hızlı geçer. Yoğun zamanlarda bu, gecikmelere neden olabilir.
Benzer şekilde, blok zincir işlemleri bir sırada bekler. Herkes aynı anda işlem yapmaya çalışırsa, işleminizin gerçekleşmesi zaman alabilir. Bu, işleminiz işlenirken fiyatın değişebileceği anlamına gelir.
Slippage’in Etkisini Azaltma Yolları
Slippage’in etkisini azaltmak için aşağıdaki stratejileri kullanabilirsiniz:
- Piyasa emirlerinden kaçının. Bunlar hemen en iyi fiyattan gerçekleştirilir. Bu da volatil bir piyasada risklidir çünkü fiyat garantisi yoktur.
- Limit emirleri kullanın. Kriptoyu belirli bir fiyattan alıp satmak istersiniz. Emir, sadece o fiyattan veya daha iyisinden gerçekleşir.
- Büyük haber olaylarından kaçının. Bunlar ani piyasa hareketlerine yol açabilir.
- Yoğun saatlerde işlem yapın. O zaman daha fazla alıcı ve satıcı vardır, bu da slippage’i azaltır.
Kripto varlıklar son derece değişken, düzensiz ve kontrolsüz bir yatırım ürünüdür.
Sonuç
Öyleyse, slippage nedir? Basitçe, beklediğiniz fiyat ile işlemin gerçek sonucu arasındaki farktır. Düşük piyasa likiditesi, volatilite, ağ tıkanıklığı ve emir büyüklüğü nedeniyle oluşur.
Neyse ki, slippage’in etkisini azaltmak için çeşitli stratejiler ve araçlar mevcuttur. Slippage’i kendiniz hesaplayabilir veya yardımcı araçlar kullanabilirsiniz. Her zaman kesin olarak tahmin edilemez. Ancak bazı ağlarda ve platformlarda daha yaygın olabilir.
Slippage, kripto işlemlerinde beklenen fiyat ile gerçekleşen fiyat arasındaki farktır. Düşük likidite, yüksek volatilite, ağ tıkanıklığı ve büyük emirler nedeniyle oluşur. Örneğin, 30.000 dolara Bitcoin almak isterken, işlem 30.050 dolardan gerçekleşirse slippage 50 dolardır.
Slippage’in etkisini azaltmak için limit emirleri kullanın, büyük haber olaylarından kaçının ve yoğun saatlerde işlem yapın. Bu stratejilerle slippage’in olumsuz etkilerini en aza indirebilirsiniz.
Sık Sorulan Sorular
Slippage çok yüksek olursa ne olur?
Daha yüksek slippage daha mı iyi?
Pozitif slippage iyi midir?
Slippage’in amacı nedir?
Slippage’e bir örnek nedir?